W czasie II wojny światowej w ramach  General Plan Ost Niemcy wysiedlili z terenu Zamojszczyzny ponad 110 tysięcy mieszkańców . W ramach Pacyfikacji Zamojszczyzny tysiące Polaków z Ziemi Zamojskiej zginęło w obozach zagłady w Auschwitz, Dachau, na Majdanku zamku lubelskim,  zamojskiej Rotundzie… Na ich miejsce nasiedlano osadników niemieckich, którzy przejmowali zwolnione przez Polaków domy. W obronie dzieci, matek, dziadków zbrojnie wystąpili żołnierze Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, rozpoczęło się Powstanie Zamojskie. więcej – Powstanie Zamojskie 1942 – 1944    

Rotunda z fragmentem oryginalnego ogrodzenia z czasów wojny .

Wielką tragedie przeżyły tysiące Dzieci Zamojszczyzny, które zginęły w niemieckich obozach zagłady, także tysiące wywieziono do Niemiec, gdzie musiały zapomnieć o swojej tożsamości, zapomnieć o swoich rodzicach , rodzinach, otrzymywały nowe imię nazwisko i po kilkumiesięcznej germanizacji  trafiały do niemieckich rodzin. Później po wojnie większość tych dzieci nie powróciło już do swoich domów, tylko zostały na zawsze na obcej ziemi.

Na pomniku zostały przedstawione Dzieci Zamojszczyzny, nad którymi czuwa polski Orzeł