Archiwa tagu: Kanclerz Zamoyski Zamość

Wnuk – ponad cztery wieki temu wójtem teraz prezydentem Zamoscia

W ostatnich wyborów samorządowych prezydentem został  Andrzej Wnuk, który pokonał urzędującego przez 3 ostatnie kadencje Marcina Zamoyskiego, syna ostatniego zamojskiego ordynata.  Jednak nawiązanie do historii sprzed wieków wciąż ma mijesce.

W Akcie lokacyjnym z roku 1580 Jan Zamoyskiego dla swojego grodu znajdziemy informację: „(…) Aby zaś miasto to tym łatwiej osadzić się i do stanu rozkwitu przywiedzione być mogło, obiecuję jego mieszkańcom naznaczyć zaraz od początku na wójta albo osadźcę roztropnego, zapobiegliwego, mającego duże doświadczenie w sprawach miejskich i kupieckich (…)”.

wnuk-i-wnuk-2014w

ze strone roztocze.net.pl

Kanclerz Zamoyski zamierzał  uworzyć w Zamościu dominujący ośrodek rzemiosła i handlu, w związku z tym bardzo istotna była nominacja sprawnego i doświadczonego w sprawach handlowych „wójta”. Do tej funkcji Jan Zamoyski przeznaczył Wojciecha Wnuka, rajcę miasta
Sandomierza, który według Pana na Zamościu  spełniał wskazane warunki. Oficjalnie Wojciech Wnuk objął obowiązki wójta 28 marca 1583 roku, ale już od 28 kwietnia 1581 roku akcję werbunkową wśród potencjalnych osadników, jako główny organizator życia
miejskiego. W okresie lokacji miasta wójt w odróżnieniu od burmistrza, był  urzędnikiem dziedzicznym – może dlatego prezydentem w końcu został Andrzej Wnuk 😉 – stojącym na czele miasta. Był on lennikiem pana miasta, zobowiązanym m.in. do konnej służby wojskowej. Wójt miał także liczne dochodowe przywileje (m.in. 1/6 czynszów, 1/3 kar sądowych, prawo posiadania jatek i zasiadania w ławie miejskiej). Wójtowi Wnukowi pomagał w organizacji miasta, późniejszy podwójci, Jan Syxt, pochodzący ze znanej lwowskiej rodziny mieszczańskiej. Był on jednym z pierwszych przybyszów do Zamościa. Tutaj też organizował działalność zamojskiej ławy sądowej i uruchamiał wymiar sprawiedliwości. Jako były ławnik sądowy lwowski miał w tym względzie odpowiednie doświadczenie. Władze miejskie w Zamościu rozpoczęły działalność nominalnie w 1583 roku. Wojciech Wnuk pełnil także funkcję burmistrza. Funkcję burmistrza po Wojciechu Wnuku objął powszechnie szanowany architekt miasta Bernardo Morando.

Obecnie urząd prezydenta sprawuje potomek Wojciecha Andrzej Wnuk, którego zaprzysiężenie na sprawowany urząd miało miejsce dziś. Pozostaje życzyć prezydentowi powodzenia!, rozwoju miasta dla dobra Mieszkańców, turystyki w Zamościu, która zawsze już będzie główną gałęzią przemysłu  pomnika historii RP jakim jest Perła Renesansu

andrzej wnukk

Prezydent Anrzej Wnuk zd. M. Chmiel.

 

Florian Szary, przodek Jana Zamoyskiego

Legenda o Florianie Szarym, przodku Jana Zamoyskiego.

Władysław_Łokietek_and_Florian_Szary_in_1331

Rycerz Florian pochodził z Mojkowic nad Pilicą. Bitwa pod Płowcami rozegrała się 27 września 1331 roku, po jej zakończeniu bitwy z Krzyżakami król Władysław Łokietek miał ujrzeć ciężko  rannego rycerza, przebitego trzema krzyżackimi włóczniami. Rycerzem tym był  właśnie przodek Hetmana, Florian.
– „Jak ciężką mękę ponosi ten rycerz” – rzekł król na widok Sariusza, który własnymi rękami powstrzymywał wydobywające się wnętrzności, …jelita!
– „nie tak mie to dolega i trapi, co widzisz Królu, jako zły sąsiad w jednej ze mną wiosce mieszkający” – odrzekł ranny rycerz.

-„Nie turbuj się – prawi król, jeżeli wynidziesz z tego razu, uwolnię cię od sąsiedzkiej niewoli”

herb_jelita

Król pomógł Florianowi w pozbyciu się złego sąsiedztwa a do Jego herbu Koźlarogi włączył trzy skrzyżowane  włócznie i nadał nazwę jelita. Widzimy tutaj jak szlachta nawet w chwili zagrożenia własnego życia nie zapominała o swoich ziemiach i poszerzeniu granic.
Florian opatrzony przez królewskich medyków doszedł do zdrowia,  miał dwóch synów Floriana i Żegotę, którego wnuk Tomasz z Łaźnina syn Adama z Łaźnina przybył sto lat później na nasze tereny. Tomasz osiadł w Zamościu – obecnie Stary Zamość, 15 km w kierunku Krasnegostawu. Warto zatem żeby wycieczki jadące do Zamościa zatrzymały się także w Starym Zamościu, niech i tutaj, gdzie wszystko się zaczęło:-) rozwija się turystyka . W Starym Zamościu Tomasz ożenił się kasztelanówną Małgorzatą dając początek rodu Zamoyskich. Prawnuk ich  kanclerz Jan Sariusz Zamoyski drugie imię nosił po swoim sławnym przodku – Florianie Szarym, gdyż Szary po łacinie znaczy Sariusz.

O Florianie Szarym, pisał  np. Niemcewicz, czy Długosz, na tej podstawie Kraszewski napisał powieść  „Jelita”, opiewa go też wiele ludowych pieśni :
” Szumią lasy, polskie lasy Krzyżak lasem goni
pobrzękuje mieczami, ludzkie sioła pali,
jedzie sobie Król Łokietek przez to trupów pole,
patrzy tyle ich tu leży, aż go serce kole,
patrzy aż tu jeden brzuch ma rozpłatany                                                                                        i wnętrzności sobie wpycha do okrutnej rany                                                                                  jak Cię zowią …

zowią Szary..……”

Jedyna taka Perła

damian stefanskia ratuszok     

               „Jedyna taka Perła”

Warto przyjechać do Zamościa,
zakochać się w tym mieście,
zaułki ulic tchną przeszłością,
można odtechnąć nieco – wreszcie.

Zwiedzanie zacząć o poranku,
z Grechutą śpiewać pod kasztanem,
spotkać Kanclerza w starym zamku,
i …zasnąć w parku gdzieś nad ranem.

Chwilę nie myśleć o codzienności,
podziwiać przodków naszych dzieło,
zapraszam wszystkich miłych gości,
tu ujrzą nowe i to co już minęło…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA