Archiwa tagu: Stefan Pomarański

Zamość wolny !

ratusz blisko krata kna bwa t.

Gdy pozostałe ziemie Rzeczypospolitej pozostawały jeszcze wolne, Zamojszczyzna dostała się pod pod obce ( austriackie) panowanie już podczas I zaboru, a zatem w roku 1772. Cesarz Józef II zasłynął z wyjatkowo niepopularnych reform, między innymi w Zamościu jeszcze pod koniec XVIII wieku doprowadził do zamknięcia klasztorów Franciszkanów, Klarysek, Bonifratów, Refarmatów  a także działającej 2 wieki Akademii Zamojskiej, a uzyskane obiekty przeznaczył na …cele wojskowe. Czarna noc zaborów trwała w Hetmańskim Grodzie wyjątkowo długo – półtora wieku, po okresie napoleońskim nasze ziemie dostały się pod panowanie rosyjskie.

Po  rozpoczęciu I Wojny Świątowej została powołana do życia Polska Organizacja Wojskowa, której zadaniem była walka o odzyskanie niepodległości na terenach Polski należacych do wszytkich trzech zaborców. POW działała także w Zamościu  (na czele zamojskiej struktury stanął Zygmunt Pomarański), który po upływie wieku, w roku 1915 ponownie został opanowany przez Austriaków. Gdy w drugiej połowie 1918 roku sytuacja Austriaków na froncie znacznie się pogorszyła, 16 paźdzernika Zamościanie zorganizowali Straż Obywatelską, na której czele stanął brat Zygmunta Stefan Pomarański. Obaj bracia wyjatkowo zasłużeni dla Zamościa okresu międzywojennego, załozyciele Księgarni Polskiej, drukarni, wydawcy pism regionalnych…, zgineli zamordowani przez NIemców w czasie II wojny światowej.

Ostatecznie władza w Mieście Arkad została przejęta wcześniej niż w stolicy, gdyż  w dniu 1-2 listopada 1918 roku, po opuszczeniu twierdzy przez garnizon Austracki. Wyjście zaborców przypominało nieco zdjecia z filmu „CK Dezerterzy”, np Komendat Fischer musiał wykupić się przez złożenie sumy na  piękny portret Tadeusza Kościuszki i dopiero wówczas mógł opóścić miasto. 2 listopada w kolegiacie odbyła się uroczysta msza święta wraz z przysięgą ż,ólnierzy na wieroność odradzającego się państwa polskiego, a następnie na Rynku Wielkim zorganizowano uroczystą manifestację patriotyczną .  Zamośc a za chwilę Polska były wolne.

Jeżeli będą Osoby zainteresowane opowieścią o dawnym  Zamościu, zwiedzaniem Padwy Renesansu nocą, zapraszam – jak pisałem (także) wczoraj – dziś wieczorem ok 21.30-40 i koniecznie kontakt przewodnikzamosc@gmail.com (dziś oczywiście gratisowo). Chociaż wolność w Zamościu już od 2 listopada, cała Ojczyna „wolność odzyska dopiero jutro”, zatem Rynek i ratusz jeszcze okratowane….