Archiwa tagu: zamoyski

Żółkiew miasto partnerskie Zamościa

zólkiew

Żółkiew miasto partnerskie Zamościa, ufundowane zostało przez przyjaciela Jana Zamoyskiego – hetmana Stanisława Żółkiewskiego, który czerpał wzory przy wznoszeniu swojego grodu w Padwie Północy. Żółkiewski był spowinowacony z Zamoyskim przez swojego teścia,  Jana  jednoczesnie brata matki Zamoyskiego (Anny Herbutów).

zamek żólkiew

Na tym zamku wielokrotnie przebywał Król Sobieski wraz z Królową Marysieńka ( której pierwszym mężem był Jan Sobiepan Zamoyski. Pod koniec wieku XVII, juz niewiele przed śmiercią przebywał tu przez około roku, Żółkiew pęłniła wówczas niejako role stolicy, tutaj monarcha podejmował dyplomatów z obcych dworów czy innych znamienitych gości.

 Co interesujące ojciec Anny a dziadek Reginy z Herbutów był przodkiem wielkich osobistości XVI i XVII wieku, między innymi dwóch hetmanów wielkich koronnych, kanclerza i przede wszystkim dwóch polskich królów – Jana III Sobieskiego i Michała Korybuta Wiśniowieckiego ( również prawnuk Jana Zamoyskiego). W dużej mierze osoby te spokrewnione bądź spowinowacowne związane były z Żólkwią a także Zamościem…oczywiście opowiem więcej podczas zwiedzania Zamościa. https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746

Kapelusz za …Zakopane i Morskie Oko

W ramach cyklu śladami Zamoyskich dziś drugi artykuł o wnuku Stanisława Kostki Zamoyskiego XII Ordynata .
moskie oko ok

@natatry.pl 

Dzięki nieprzejednanej postawie hr. Władysława Zamoyskiego Morskie Oko, Zakopane i znaczną część Tatr znajduje się obecnie w granicach Polski. Zamoyski przez wiele lat walczył o ten piękny zakątek naszej Ojczyzny. Wreszcie przy finalizacji w roku 1902 pewien Austiak rzekł z niesmakiem do hrabiego  po obejrzeniu akt sprawy:

” Dla tych kilku nieużytków robić tyle hałasu”

Zamoyski na to wyjął urzędnikowi z rąk kapelusz, połozył na krześle i z zimną krwią usiadł na nim. Austriak krzyknął, żałując tak bezceremonialnie potraktowanego nakrycia głowy. Wówczas hrabia wyjaśnił:

„- Pan krzyczy o kapelusz wartości kilku koron, a Polska nie ma krzyczeć o najpiękniejszy zakątek swej ziemi.”

Potomek znamienitego polskiego rodu postawił na swoim – został właścicielem tej wielkiej części Tatr wraz z Morskim Okiem, a nastepnie …o tym na końcu tego artykułu.

władysłąw zamoyski

Dzięki staraniom Władysława Zamoyskiego, wielkiego polskiego dobroczyńcy.w 1899 roku otwarto linie kolejową do Zakopanego. O tym że był to człowiek niezwykły świadczy również to, że dzięki – w ogromnej mierze – jego staraniom oddano do uzytku szosę do stolicy polski Tatr. Hrabia dostrzegał także trudną sytuację Rodaków, która tak niewiele różniła sie od obecnej :

„Nie z nienawiści do tego, co obce, lecz z miłości do tego, co polskie, staram się działać. Inaczej wolno działać człowiekowi, którego kraj swobodny i szczęśliwy, inne ma obowiązki syn kraju tak strasznie zdeptanego jak nasz. W kraju, gdzie nasi roboty dostać nie mogą, z którego szeregi całe zarobku za granicami daleko szukać muszą, wprowadzanie obcych jest rzeczą, która się ze sumieniem zgodzić nie może. Żyda krzywdy nie szukam, ale wolno mnie koncesjonariuszowi katolikowi i Polakowi chcieć, by pierwszeństwo mieli rodacy moi, jednego Boga chwalący, jedną ojczyznę miłujący”. 

Dzięki Zamoyskiemu powstała linia kolejowa, właściciel ogromnych posiadłości ziemskich, człowiek światowy ( podróżował do Australii czy Ameryki) a jeżdził trzecią klasą w pociągu i uważał to za rzecz normalną mawiając prz tym: że jeździ klasa trzecią bo nie ma czwartej. Władysław Zamoyski wszystko miał oddał narodowi polskiemu.

Pałac Zamoyskich w Warszawie

pałąc foksalW czasach obecnych za pomocą internetu stosunkowo łatwo możemy odnajdywać interesujące miejsca, ludzi czy wydarzenia, któe miały miejsce w historii. Dziś rozpoczynamy szlak, mam nadzieję bardzo interesujący  „Śladami Zamoyskich„.

Znajdujemy się w Warszawie na ulicy Foksal i widzimymy neorenesansowy Pałac Konstantego Zamoyskiego, który bez większego uszczerbku przetrwał II wojnę światową. Proszę odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób (przez kogo) Konstanty hrabia Zamoyski spokrewniony był zamojską linią ordynatów?

Obeznie w budynku pałacu mieści się Stowarzyszenie Archtektów RP a także klub i restauracja „Endorfina Foksal”

Księzniczka Zofia z Czartoryskich Zamoyska

Zofia Czartoryska

Dziś ostatnia sobota karnawału, ostatki „kłódka” (w niektórych regionach Zamojszczyzny). Ten artykuł jest wspomnieniem Matki Rodu Zamoyskich a także opowiada o balach sprzed wieków.

zofia-z-czartoryskich-zamoyska-ponoc-najpiekniejsza-kobieta-swoich-czasow

Zofia Zamoyska z Czartoryskich urodzona w roku 1778, była wyjątkowo, wręcz zjawiskowo piękną kobietą, uważana za jedną z najbardziej urodziwych  dam Europy owej epoki.  Malarze wprost „bili się” o to by móc ja sportretować. Poeci uznawali za jutrzenkę piękności, pączek róży –  tworzyli dla niej wiersze , wśród nich  J. Szymanowski:

„Zosiu, Zosiu moja Luba,jakżeś oczom miła, pięknych kwiatów jesteś zguba i róże zgasiłaś.”

i Kniaźnin:

„Potok z góry bystro płynie, Zielonej grożąc równinie, Ryczy burza, szumią wiatry, Łamie wicher pyszne Tatry, W kwitnącej Zosia dolinie, Między gór strażą dokoła, Wita jutrzenkę wesoła.”

Już w czternastej wiośnie życia została wyróżniona przez króla Stanisława Poniatowskiego, wybrana przez Niego na najpiękniejszą młodą damę Warszawy.

Dziś ostatki, kończy się karnawał, a podczas jednego z balów tak opisuje pannę Czartoryską jej bliska znajoma Anna Nakwaska :”Księżniczka Zofia była panną młodą. Widzę jeszcze po latach śliczną, młodziusieńką twarzyczkę, iskrzące się oczy w złocistym wianku na głowie, co czarne włosów jej sploty przystrajał, kiedy, jako wiesniaczka przoduje i wywija ochoczo krakowiaka” A tańczono wtedy aż do świtu całą noc . Ale jak wyznawała, z pewnym żalem sama późniejsza Ordynatowa Zamoyska „zabawa zdawała się być wtedy najważniejszym obowiązkiem, wszystko wtedy musiało być zabawne”

Księżniczka Zofia poślubiła wielkiego mecenasa sztuki XII Ordynata Stanisława Kostkę Zamoyskiego i rodzi się im dziesięcioro dzieci, 7 synów i 3 córki. W wielkiej mierze współcześnie żyjący Zamoyscy wywodzą się z małżeństwa  Stanisława Zamoyskiego z Zofią z Czartoryskich

XV Ordynat – Maurycy Zamoyski ministrem spraw zagranicznych

19 stycznia 1924 roku czyli dokładnie 89 lat temu dziadek obecnego prezydenta Zamościa Maurycy Zamoyski został ministrem spraw zagranicznych polskiego rządu. W tym miejscu warto także wspomnieć, że rok wcześniej w grudniu 1922r XV Ordynat na Zamościu był kandydatem prawicy na prezydenta RP, w początkowych turach głosowań prowadził by ostatecznie przegrać w ostatniej a decydującej z Gabrylem Narutowiczem. Maurycy

Nauka w życiu Jana Zamoyskiego

„Ja kanclerz i najwyższy wódz wojsk polskich, dostąpiłem najznaczniejszych godności w państwie nie tylko dzięki Bogu, królowi i Rzeczypospolitej, ale także dla nauk, które niegdyś sobie zdobyłem. Bez nauki nie może być ani cnoty, ani sławy. Pomny tej prawdy, w mojej młodości cały poświęciłem się naukom”. Jan Zamoyski – „Odezwa do Polaków” 

Rozpoczynam dziś historię tej strony od założyciela Zamościa, hetmana i kanclerza wielkiego koronnego Jana Sariusza Zamoyskiego, który urodził się 19 marca 1542 roku w drewnianym zamku na Skokówce. Był był pierwszym spośród swego rodu, który uzyskał gruntowne wykształcenie. Ojciec  Stanisław wysyłał go kolejno do trzech znanych, europejskich ośrodków nauki: Paryża, Strasburga, Padwy – w których w owym czasie kształcili się synowie magnatów a często także szlachty. Okres nauki przypadający na lata 1561-1565 to studia w Akademii Padewskiej w Padwie. Jan Zamoyski własnoręcznie w dniu 20 czerwca 1561r. zapisał się na Wydział Prawa i od samego początku należał do wyróżniających się studentów tej uczelni. Napisal mowę pogrzebową po śmierci bardzo znanego Włocha, znakomitego profesora prawa Fallopiusa.  Zadanie takie  powierzano ludziom wybitnym, charakteryzującymi się szczególnymi umiejętnościami i zdolnościami. Mowa, w której nasz dwudziestoletni bohater niejednokrotnie nazywał wielkiego profesora swym przyjacielem, została wkrótce wydana drukiem. Uzyskał stanowisko konsyliarza, czyli zwierzchnika polskiej nacji – należącej do trzech najbardziej znaczacych i licznych grup żaków na Uniwersytecie w Padwie.

Niestety często dochodziło także do konfliktów pomiędzy poszczególnymi grupami narodowościowymi, szczególnie pomiędzy studentami z Niemiec i Polski. Tu wypada wspomnieć, ze nieporozumienia pomiędzy studentami bywały nie rzadko rozwiązywane szablą, czyli za pomocą pojedynków, chociaż  bywało także inaczej. W czasie studiów w Padwie Jan Zamoyski poznał swojego przyszłego współpracownika, pisarza narodowości niemieckiej Reinholda Heidensteina, także studenta tej uczelni i choć nie od początku wywiązały się pomiędzy nimi przyjacielskie stosunki, a raczej to Heidenstein bardzo szybko zaczął darzyć przyszłego kanclerza wielkim uznaniem i szacunkiem.

 W trzecim roku nauki w Padwie, młody Zamoyski wydał swą piewszą pracę „De Senatu Romano libri duo” opartą na solidnych studiach łacińskich starodruków. To był początek drogi Jana Zamoyskiego na stanowisko rektora uniwersytetu w Padwie, a następnie wielkiej kariery w Rzeczypospolitej.

Należący  do najwybitnejszych Polaków drugiej polowy XVI i początku XVII wieku, wielki humanista renesansu, człowiek o szerokich horyzontach do końca życia powtarzał. „Patavium me virum fecit” – Padwa uczyniła mnie mężem.

Fragment obrazu Jana Matejki „Zamoyski pod Byczyną”