W dniu 15 lutego w kościele św. Katarzyny w Zamościu odbyło się Sympozjum : Maria Gmyz jako architekt, poetka i animatorka życia społecznego

W Sympozjum uczestniczyli między innymi ks. biskup Mariusz Leszczyński, ks. prof Tadeusz Guz, ks prałat Zdzisław Ciżmiński, mąż p Marii Edward Gmyz, dwaj bracia Wiesław i Bogdan Łasocha ( także architekci), rektor AZ prof Paweł Szydlewski senator Jerzy Chróścikowski, poseł Sławomir Zawiślak. architekt Jacek Herc.

Śp. Maria Gmyz urodziła się w miejscowości Hostynne, ukończyła I Liceum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie. Naukę kontynuowała na wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, gdzie jej profesorem byl prof . Wiktor Zin ( pochodzący z Hrubieszowa) . Po ukończeniu studiów prawie całe życie zaangażowana w różne inicjatywy i przedsięwzięcia w Zamościu. Stała na czele ruchów i stowarzyszeń katolickich. Znana jest także z zaprojektowania ołtarza papieskiego na pielgrzymkę sw. Jana Pawła II do Zamościa w czerwcu 1999 r.

Na początku XXI wieku została Radną, a następnie Przewodniczącą Rady Miasta Zamościa, w późniejszym czasie była Radną Województwa Lubelskiego i Zastępcą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lublinie .

Dzięki Jej inicjatywie powstała Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. św. Ojca Pio. Warto tu zauważyć, że przed laty gdy Pani Maria była ciężko chora udała się na pielgrzymkę do San Giovanni Rotondo i otrzymała łaskę uzdrowienia za wstawiennictwem Ojca Pio. Piękne świadectwo na ten temat dal p. Edward Gmyz. Reaktywacja Akademii Zamojskiej w roku 2021, roku śmierci p. Marii to także w znacznej mierze Jej zasługa.

Ksiądz rektor Marek Żur już zapowiedział , ze za rok odbędzie się kolejne Sympozjum, tym razem w 5 rocznicę śmierci śp. Marii Gmyz. Na koniec zauważę, że miałem okazję osobiście, a także podczas zwiedzania Zamościa z przewodnikiem spotkać Panią Marię i była to okazja do rozmowy albo wymiany chociaż kilku zdań.