Archiwum kategorii: Zamojscy Żydzi

Rodzina Ulmów z Markowej ratowała Żydów

Dodaj komentarz

Rodzina Ulmów

W poprzednim artykule wdzieliśmy Żydów spacerującyh na Rynku Wielkim w Zamościu, a mieszkało ich tu przed wojną wielu. Dziś Papież Franciszek poświęcił kamień węgielny pod budowę Muzeum Polaków Ratujących Zydów im. rodziny Ulmów w Markowej – niewiele kilometrów za Tarnogrodem, a zatem w zasadzie zaraz za granicą Zamojszczyzny – w związku z tym nie będziemy mieli daleko, jak również turyści, którzy odwiedzą Zamość bedą mieli okazję do Markowej pojechać. W tym miejscu przypomnę że rodzina Ulmów, ukrywała  8- ro Żydów w swym gospodarstwie. Słudzy Boży: Ojciec, Matka i siedmioro Dzieci w tym jedno jeszcze pod sercem Matki oddali życie za to że próbowali pomóc i ratować Niewinnych przed  Niemcami. Najwięcej Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata jest zdecydowanie Polaków ( także wielu z Zamojszczyzny! ), należą do nich również od 1995 Józef i Wiktoria Ulmowie.

 

Uchanie na Zamojszczyźnie.

Dodaj komentarz

Ostatnio wspomniałem czas gdy Armia Krajowa wkraczała do Zamościa, działo się to pod koniec lipca 1944 i mieszkańcy Hetmańskiego Grodu przez kilka dni czuli powiew wolności. Ta historia również dotyczy  AK. Mieszkańcy (a także  AKowcy)  Uchań na Zamojszczyźnie pomagający przez lata II wojny światowej miejscowym Żydom zostali teraz oskarżeni przez doktora UMCSu o to, że tych Zydów, których – ukrywali następnie osiemdziesięciu spośród nich zamordowali. Rzecz niesłychana i sama w sobie absurdalna – ludzie którzy narażają własne życie – za ratowanie Żydów groziła Polakom (jedynym w Europie)  od NIemców kara śmierci – następnie zaprzeczją sobie i swoim uczynkom?. Gdzie tu logika ?!. Nawet historia przedstawiona przez doktor Martę Kubiszyn z Zakładu Kultury i Historii Zydów UMCS oparta na relacji tylko jednego świadka ( Mosze Opatowskiego) i tak jest zmanimulowana, gdyż Mosze mówi o 6 osobach a nie 80.   Nikt na Zamojszczyźnie takiej historii nie słyszał i gdy nagle pojawia się ten tekst . Wyraźnie widać nagonkę na Żołnierzy Armii Krajowej ( choćby niemiecki film „Nasze matki nasi ojcowie”) Pozostaje nam bronić honoru i pamięci naszych przodków, co czynię … Uchanie Krajobraz

Na Krajobrazie Uchanie. 

Zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem

Dodaj komentarz

ratusz nocamini

Spacer rozpoczynamy na naszym zamojskim Forum Romanum, posłuchamy opowieści o kupcach Ormiańskich sprowadzonych do miasta przez Założyciela miasta, oraz historii powstania renesansowych kamienic. Zapoznamy się także z koncepcją Miasta Idealnego Mistrzów włoskiego renesansu oraz jak została ona zrealizowana w praktycę ( nie tylko w Padwie Pólnocy ). Wejdziemy do Muzeum Zamojskiego i Sakralnego, zobaczymy wspaniałe eksponaty, portrety Ordynatów i Innych wielkich osób, posłuchamy o Ich ciekawych losach…

Na drodzę naszej wycieczki zobaczymy największe zabytki i atrakcje Zamościa.

Tu także szczegóły Zwiedzania  – zaprasza przewodnik po Zamościu – https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746 Tel. 509 338 939

Przechodzimy pod pomnik Jana Zamoyskiego gdzie posłuchamy opowieści o dziejach i osobowości  tego Męża Stanu, Hetmana i Kanclerza Wielkiego Koronnego,  niezwyciężonego Dowódcy, Mecenasa nauki, Założyciela Zamościa (…) i Ordynacji, Twórcy Kolegiaty i Akademii, Wybitnego Doktora Praw…więcej na spacerze

Posłuchamy  jak i czego nauczano w trzeciej w Rzeczpospolitej Uczelni Wyższej – Akademii Zamoyskiej, zobaczymy Jej mury, posłuchamy o tym  co wydarzyło się na dziedzińcu Akademii …

Zobaczymy Pałac Zamoyskich, lecz będziemy musili uważać na błakającego się w jego murach Ducha Katarzyny, która spowodowała, że wielu Ordynatów nie mieszkało w tej rezydencji  budując nowe pałace poza Zamościem…dlaczego tak się stało ?. Poza tym ciekawostka – uzyskamy odpowiedź na pytanie dlaczego Jan Zamoyski trzymał w swym gospodarstwie …wielbłądy ?.

Poznamy niezwykle barwną historię Bramy Lubelskiej Starej i dowiemy  czy  spełniła się zapowiedź Jana Zamoyskiego…

Dlaczego najwyższe dowództwo niemieckie interesowało się tak bardzo  podczas II wojny światowej kościołem Świętej Katarzyny ?

Będziemy mieli okazję podziwiać renesansowe piękno zamojskiej Katedry i Ideę Jej powstania, posłuchamy jak wielcy ludzie spoczywają w kryptach świątyni czy spełniło się jedno z największych pragnień Fundatora Kolegiaty ?

ryn w ok

Następnie przejdziemy obok Budynku Domu Centralnego i posłuchamy czym wyróżniała się Centralka – ponad wiek temu…oraz kto mieszkał i tworzył w tym budynku?

Kilka kroków dalej zobaczymy dom w którym mieszkał przez wiele lat największy polski Artysta – Muzyk, posłuchamy historii Jego życia, dowiemy się jak Zamość upamiętnił Tą wybitną Postać…

Zobaczymy kiedyś największą i jedną z najpiękniejszych świątym w I Rzeczypospolitej.

Kolejnym etapem naszej wycieczki jest Stara Brama Lwowska, tu posłuchamy histroii związanych z oblężeniem twierdzy , dowiemy się czy Zamość został kiedykolwiek zdobyty szturmem przez nieprzyjaciela , Jak doszło do powstania stołu szwedzkiego ? …zapraszam na wycieczkę.

Synagoga, żydowska mykwa to pamiątki po zamojskich Żydach, mieszkających w Mieście Arkad przez kilka wieków, posłuchamy kilka słów o ich życiu…

Proponuję także odwiedzenie zamojskiej Rotundy, Muzeum Martyrologii Zamojszczyzny , poznamy tam smutny los Dzieci Zamojszczyny, historię Powstania Zamojskiego. Tymczasem jestesmy już w czasach po drugiej wojnie światowej …jaka historia wiąże się z garncem poziomek?

Serdecznie zapraszam na wycieczkę.

Ordynat Klemens

Dodaj komentarz

klemes z droga


Chciałbym w kilku słowach wspomnieć  Ordynata  Klemensa , który  przyszedł na świat w 1738 roku i po rodzinnych zmaganiach  został mianowany VIII Ordynatem na Zamościu. Klemens jaki inni przedstawiciele rodu odbył długą, kształcąca podróż po zachodniej Europie, poznawał architekturę, fortyfikację, zwiedzał także wiele wspaniałych zabytków ówczesnej przedrewolucyjnej Francji, Holandii czy Niemiec.

W 1760 przybył do Zamościa i z dużą werwą rozpoczął reformę panujących w mieście stosunków , starał sie przywrócić, w tym czasie juz podupadły handel ormiański, niestety okazało się , że zamojscy Żydzi nie zdecydowali się podzielić przywilejami jakie posiadali a przez to nie powstała konkurencja co oczywiście nie mogło być korzystne dla rozwoju gospodarki. VIII Ordynat na Zamościu zreformował stosunki panujące w lesie, od tej pory rozpoczeli swą działalność leśniczy – odpowiedzialni za swoją część boru. W wyniku poleceń Klemensa  w idealnym mieście zabronione zostało wznoszenie budynków z drewna, a powinniśmy wiedzieć, że w tamtych czasach pożary potrafiły obrócic w ruine  wielkie części miast.

 Nasz bobater zawarł związek małżeński z piękną przedstawicielką znamienitego rodu Rzeczypospolitej Konstancją Czartorsyką i to nie są wszystkie zasługi Klemensa Zamoyskiego :).  Ordynat ten  inteligentny, wykształcony człowiek  dawał nadzieje na bardzo pozytywne zmiany w renesansowym mieście. Niestety w młodym wieku zmogła go ciężka choroba, zmarł w Zamościu w roku 1767 , czyli nie ukończywszy lat 30!
Na koniec wspomnę o Matce Klemensa Teresie z Miachałowskich Zamoyskiej, która dla swojego chorego dziecka wystawiła w 1746 przepiękny barokowy pałac  w  Klemensowie, a nazwa miejscowości wzięła swój początek od Ordynata. Rzecz mozna powiedzieć niesłychana, …do dziś pałac nie został zwrócony prawowitemu właścicielowi – rodzinie Zamoyskich. Zdjęcie wykonanałem w Klemensowie przed laty, gdyż każdy Przewodnik z Zamościa w ramach  kursu PTTK powinien odwiedzić to miejsce