Archiwum miesiąca: wrzesień 2013

Bitwa pod Kircholmem, czyli jak zwyciężała husaria !

January Suchodolski Bitwa pod Kircholmem

„Po Bitwie pod Kircholmem” – January Suchodolski

Gdy kończył się wrzesień 1605 roku i zaledwie trzy miesiące wcześniej (3.06.1605r.) zmarł niezwyciężony Hetman Wielki Koronny, założyciel Idealnego Miasta –  Jan Zamoyski, okazało się że miał on godnych siebie następców – odnieśliśmy wspaniałe zwycięstwo nad Szwedami pod Kircholmem,

Było to jedno z najświetniejszych zwycięstw I Rzeczypospolitej. Blisko czterotysięczne wojska polsko-litewskie dowodzone przez hetmana polnego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza (1040 piechoty, 2400 jazdy), jak pamiętamy z historii głównie dzięki użyciu przez wodza litewskiego potężnej siły husarii rozgromiły prawie czterokrotnie liczniejsze wojska szwedzkie pod dowództwem Karola Sudermańskiego (8500 piechoty, 2500 jazdy – oprócz Szwedów walczyli zaciężni żołnierze holenderscy, szkoccy i niemieccy). Właśnie z Karolem Sudermańskim wielokrotnie zmagał się i oczywiście zawsze zwyciężał wielki hetman i założyciel Zamościa Jan Sariusz Zamoyski.
 Wojska Rzeczypospolitej straciły ok. 100 żołnierzy w tym jedynie 13 husarzy, oraz 150 koni.  Zginęło tak niewielu Polaków gdyż Husaria przeprowadziła bardzo szybki atak, prawie natychmiast zwyciężając a jeźdzcy kryli się za końskimi karkami.

NIestety to znakomite zwycięstwo, nie zostało w pełni wykorzystane, doszło do nieporozumień wśród dowództwa, nieopłacano żołnierzy, w wyniku bitwy zajęto jedynie Rygę.  Król wezwał hetmana polnego litewskiego do powrotu do kraju, z czego skorzystali Szwedzi  podbijając w ciągu trzech kolejnych lat wiele polskich twierdz, które później (w latach 1609-1610) musiał Chodkiewicz z wielkim trudem na powrót zdobywać. W końcu z uwagi na zaangażowanie się Polski i Szwecji w walki w Rosji udało się doprowadzić w 1611 r. do rozejmu. Gratulacje po bitwie pod Kircholmem nadesłali m.in. papież Paweł V, król Anglii, sułtan turecki oraz szach perski Abbas Wielki.

Warto wspomnieć potęgę Rzeczypospolitej, o innych wielkich zwycięstwach i bitwach Rzeczypospoliej – głównie pod Zamościem – opowiem podczas zwiedzania Hetmańskiego Grodu – zapraszam tel. 509 338 939.

Legenda o Florianie Szarym

Legenda o przodku Jana Zamoyskiego Florianie Szarym.

forian Szary

W dniu 27 września 1331 ( przedwczoraj minęła 682  rocznica) podczas bitwy pod Płowcami jak podaje Jan Długosz doszło do pierwszego zwycięstwa Polaków nad Krzyżakami. W pewnym momencie życie , króla Łokietka, dowądzącego wojskami polskimi było zagrożone, według legendy  z odsieczą miał ruszyć rycerz ziemi sieradzkiej, przodek Hetmana Jana Zamoyskiego  Forian. Po stoczonej bitwie Władysław Łokietek  ujrzał pod drzewem ciężko rannego rycerza, przebitego trzema krzyżackimi włóczniami. Rycerzem tym był właśnie Florian Szary. „Jak ciezką mękę ponosi ten dzielny rycerz” – rzekł król Łokietek na widok Sariusza , który własnymi rękami powstrzymywał wydobywające sie z rozciętego brzucha …jelita! „sroższa męka znosić złego sąsiada, jakiego ja wycierpiałem” – odrzekł ranny Florian Szary. Król pomógł Florianowi w pozbyciu się złego sąsiedztwa a do Jego herbu Koźle Rogi postanowił włączyć trzy skrzyżowane krzyżaczkie włócznie i nadał nazwę Jelita. Wnuk Floriana Tomasz z Łaźnina sprowadził się na Ziemię Zamojską, a jego potomkowie przybrali nazwisko Zamoyscy herbu Jelita. Ten herb zobaczymy w wielu miejscach, na zabytkowych budowlach Hetmańskiego Grodu.
 
Jan Zamoyski równolegle do powstającego właśnie Zamościa założył kilka kilometrów od Miasta Arkad (w 1580 r.) folwark Kożle Rogi, ale to już zupełnie inna histori, i o niej innym razem…
 
” Szumią lasy polskie lasy Krzyżak lasem goni
 pobrzękuje mieczami ludzkie sioła pali,
 jedzie sobie Król Łokietek przez to trupów pole,
 patrzy tyle ich tu leży aż go serce kole,
 patrzy aż tu jeden brzuch ma rozpłatany i wnętrzności sobie wpycha do okrutnej
 rany
 jak Cię zowią …
 …zowią Szary……..”
 
Oczywiście zapraszam na zwiedzanie  Zamościa i Roztocza ( szczegóły www.PrzewodnikZamosc.pl), teraz jesienią jest szczególnie pięknie, ach oczywiście wskaże również folwark Koźle Rogi 🙂 tel. 509 338 939

Armia Krajowa w Zamościu

Bohaterowie Armii Krajowej !, Obrońcy naszych rodzin, przodków dziś w Marszu na Rynku Wielkim.

ak rwielki

Jeszcze we wrześniu 1939 r. powstała Służba Zwycięstwu Polsce, następnie przekształcona w Związek Walki Zbrojnej, z którego 14 lutego 1942 roku powstało największe wojsko podziemne w okupowanej przez Niemców Europie – Armia Krajowa, licząca w 1943 r. prawie 400 tyś żołnierzy. Wielu spośród nich działało w Zamosciu oraz lasach Roztocza i okolic, wielu poniosło śmierć lub narażało swe życie za naszą wolność… Gdzie toczyły się największe bitwy podczas Powstania Zamojskiego ?

defil RYn Wielk

Przypomnę w tym miejscu, że to własnie chłopcy z AK wkroczyli jako pierwsi do Zamościa w dniu 25 lipca 1944 roku, jeszcze przed Armią Sowiecką. Byli entuzjastycznie witani w Hetmańskim Grodzie przez Zamościan, którzy nie mogli uwierzyć, że to polskie wojsko.przed franc

Jesienne wyprawy na Roztocze

Gdzieś  poza zgiełkiem wielkiego miasta, pośród jodłowo-bukowych  lasów, nad starym stawem  panuje  spokój i cisza, która daje siły do dalszej życiowej walki. Przyrodniczo-historyczne atrakcje Roztocza czekają na Ciebie, przybywaj…

 

kaczki i kościół

W roztoczańskich lasach można już spotkać jesień, pojawiły się na drzwach pierwsze żółte i czerwone liście, trawa przybiera jesienną barwę. To bardzo dobry czas, szczególnie dla uczniów na długie (lub krótsze) wędrówki https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=794. Warto poprosić nauczycieli o lekcję w terenie, aby poznać nasze polskie dzieje, zobaczyć na własne oczy miejsca najważniejszych historycznych wydarzeń, toczących się w przeszłości na Zamojszczyźnie. Myślę również, że jest to odpowiednia pora na wyjazdy integracyjne dla firm https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=1157. Można na chwilę zapomnieć o obowiązkach, by po odpoczynku w roztoczańskiej kniei ze zdwojoną siłę i ochotą  wrócić do codziennej rzeczywistości oraz z ławtością realizować, ba ! znacznie przekraczać przyjęte plany i założenia :-).  Naturalnie zachęcam do skorzystania z usług przewodnika, który poprowadzi najbardziej godnymi uwagi i najpiękniejszymi  szlakami Zwierzyńca, Guciowa, Szczebrzeszyna, czy Krasnobrodu… Zapraszam tel 509 338 939

karczma młyn ok

600 lat od Unii Horodelskiej

2 X 2013 roku mija 600 lat !!! od zawarcia Unii Horodelskiej ( nad Bugiem, ok 50 lat od Zamościa), która przewidywała zaciśnięcie współpracy pomiędzy Polską a Litwą, a także Rusią . Na jej mocy   bojarzy litewscy  zostali zrównani ze szlachtą polska, a Rzeczpospolita z małego Królestwa stała się jednym z największych państw ówczesnej Europy. Wyznaczylismy szlaki, którymi obecna Unia Europejska może się kierować i dobrze byłoby dla wszystkich jej członków gdyby tak się stało, gdyż stara polsko-litewska unia była równorzędnym związkiem państw o równych prawach. 

Program uroczystości związanych z obchodami 600 lat Unii horodelskiej  horodło

 w  Zamościu, Horodle – .http://uniahorodelska.coffeecup.com/program.html )
Wszystkim bojarom wyznania katolickiego, którzy w Horodle posiedli herb, nadano następujące przywileje:
– prawo do swobodnego korzystania i zarządzania majątkami ziemskimi,
– prawo swobodnego wydawania za mąż córek
– przywileje nadane Kościołowi litewskiemu.
 W dokumencie unijnym wydanym przez króla Władysława Jagiełłę i wielkiego księcia Witolda znajdują się też zobowiązania rycerstwa:
– zobowiązani są dochować wierności
– mają obowiązek służyć zbrojnie, płacić podatki i budować zamki
– za zdradę groziła konfiskata dóbr.

Senat Rzeczpospolitej ustanowił październik 2013 r. miesiącem pamięci Unii Horodelskiej

kopiec uni horod ok
 Na zdjęciu kopiec Unii Horodelskiej

Koniki polskie w Zwierzyńcu

Ostoja konika polskiego w Zwierzyńcu, potomka tarpanów sporawdzonych tu przed ponad czterema wiekami przez Jana Zamoyskiego. Koniki to bardzo łagodne, spokojne zwierzęta, łagodny temperament wyróżaniaja je spośród innych rasy koni. Żyją dziko w specjalnym, malowniczo położonym rezerwacie przyrody.

konie z bliska ok

Leśnicy z Nadleśnictwa zbudowali tu także specjalną drewnianą platformę, która pozwala na obserwacje tych sympatycznych, niedużych wierzchowców.  Koniki szybko się uczą, bardzo dobrze sprawdzają w zaprzęgu, poza tym dodam, że bardzo lubią ludzi, a szczególnie dzieci…

koniki z oddali

Zdjęcia wykonałem podczas dzisiejszej wyprawy do Zwierzyńca.

Zapraszam na zwiedzanie ( tel 509 338 939) Roztocza: Krasnobród, Górecko, Szczebrzeszyn, Górecko, Zwierzyniec…czeka na Ciebie w swej jesiennej juz kolorowej szacie. Zatem zabierajmy plecaki, ciepłą herbatę, dobrą mapę i jeźdzmy nad Tanew, Wieprz czy Sopot. 

Zamoyski i Zamoyski

Zamoyski i Zamoyski„Nie będę tu mówił o jego dziedzicznej szlachetności ani o słąwie jego przodków. Sam przez swe cnoty jest dostatecznie znakomity. Z chwilą bowiem gdy stanął u steru państwa, nic nie miał piniejszego, jak ofiarować Ojczyźnie całe swe zdolności, swoją pracę i swoje mienie, nic jednakowoż nie świadczy bardziej o jego miłości ojczyzny, jak to własnie miasto, które własnym sumptem wybudował, potężnymi murami i basztami przeciw napadom nieprzyjaciół umocnił i od swego imienia Zamościem nazwał”. Autorem tych słów jest wybitny humanista holenderski Jerzy Dousa, znająćy osobiścię Hetmana Jana Zamoyskiego, przebywający w Zamościu przez kilka dni w gościnie.

Zdjecie przedstawia Prezydenta Marcia Zamoyskiego podczas odsłonięcia pomnika jego wielkiego przodka ( już nie w linii prostej) we wrześniu 2005 roku. Była to podniosła chwila, w której miałem niewątpliwą przyjemność uczestniczyć,  gdy nareszcie po latach i wiekach wielki fundator i założyciel Miasta Arkad doczekał się godnego upamiętnienia. 

Rynek Wielki

kam akad

Jeszcze raz jesteśmy na Rynku Wielkim. W tle znajdują się kamienice akademickie, których właścielami byli profesorowie Akademii Zamoyskiej, medycyny, filozofii, retoryki i krasomóstwa ( to tylko wybrane katedry ), profesorowie studiowali wcześniej na Akademii Krakowskiej, Padewskiej i innych miastach Europy. Wybór nauk na naszej  Wyższej Uczelni był wyjątkowo szeroki, szkoła dobrze przygotowywała do sprawowania ważnych funkcji publicznych i innych.

sluch hejn od południe

Przy rynku znajdują się arkadowe kamienice, z grzebieniastymi attykami, zasłaniającymi dachy. Domy te zbudowane zostały według kamienicy wzorcowej – Zamoyskiego, któą hetman kazał wybudować jeszcze pod koniec XVI wieku. Odwiedzający Perłę Renesansu mogą przejść się zabytkowymi podcieniami usytuowanymi pod każdą z kamienic. Rynek Wielki stanowił i tak pozostało do dzisiaj plac reprezentacyjny, forum romanum, jest to zapewne najpiękniejszy rynek w Europie:-). Zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem pozwoli poznać historię miasta, ludzi w nim mieszkających na przestrzeni wieków. Podczas spaceru poznamy także interesujące historię z życia Hetmana Jana Zamoyskiego i kolejnych Ordynatów.

 

Do muzuem zaprasza przewodnik po Zamościu

muzem i ratusz ok

Muzeum Zamojskie znajduje się w kamieniczkach ormiańskich ( po prawej stronie ratusza) na zdjęciu. Kto jeszcze nie odwiedził tego miejsca ?. Czas to zaniedbanie zmienić ! – to miejsce niezwykłe, pełne wspaniałych eksponatów, pamiątek które prowadzą nas do wspaniałej przeszłości  miasta, W muzeum zobaczymy piękne portrety Zamoyskich i inne zabytki zgromadzone przez kolejnych ordynatów…

Zapraszam zatem na wycieczki po zakątkach i uliczkach Perły Renesansu, udamy się także do Muzem Zamojskiego i odkryjemy niezwykłę tajemnice, . Podczas zwiedzania Zamościa ( Tel 509 338 939) opowiem o najważniejszych i najciekawszych wydarzeniach mających miejsce  w Hetmańskim Grodzie. Dowiemy się jak łaskawy Pan zamienił karę spalenia na stosie na …ścięcie toporem, posłuchamy o  Szwedach pod Zamościem, bohaterach pewnego niezwykłego zdarzenia, opowiem o brawurowej akcji uratowania setek  Dzieci Zamojszczyzny z niemieckich rąk w czasie II wojny światowej, etc.

Husaria Zamoyskiego pod Wiedniem

Husaria_pod_Wiedniem 

Na zdjęciu husaria pod Wiedniem. W czasie drogi polskiej armii na pole bitwy działy się rzeczy niezwykłe. Jednego dnia nad wojskami pojawił się wielki biały orzeł i krążył nad głowami Polaków jakby ich strzegł i wskazywał drogę`. Innego dnia na niebie pokazała się piękna tęcza końcami jednak odwrócona ku słońcu. Zjawisko wyglądało tak, że rycerze wiedzieli, iż niebiosa uśmiechają się do nich. Widzieli też meteor lecący w kierunku, do którego zmierzali. Wszystkie te dziwy upewniały ich, że Bóg nad nimi czuwa i zwyciężą, mimo iż wojska tureckie były dużo liczniejsze.
Po drodze do Polaków przyłączyli się rycerze z Niemiec i Austrii, więc kiedy dotarli pod Wiedeń obrońców było nieco więcej. Przewaga jednak wciąż była po stronie Turków. Bitwa była zaciekła. Wojska Sobieskiego z pewnością by przegrały, ale polski król miał niespodziankę dla wrogów. Była nią doborowa jazda znana jako husaria. Husarze mieli z tyłu zbroi przyczepione ogromne skrzydła, przez co w czasie szarży wydawali odgłos jakby na przeciwnika biegło stado wściekłych bestii. Jedną z Chorągwi husarskiej koronnej dowodził wojewoda lubelski, IV Ordynat na Zamościu Marcin Zamoyski.
W decydującym momencie bitwy husaria uderzyła z pobliskiego wzgórza na Turków. Hałas był tak ogromny, że najeźdźcy zaczęli uciekać. Bitwa została wygrana. Wiedeń i cała Europa była bezpieczna dzięki odwadze wojsk polskich.
17 w r z e ś n i a doszło do spotkania króla Jana Sobieskiego z cesarzem Leopoldem I , które trwało dosyć krótko, gdyż cesarz zachowywał się wyniośle.