Archiwum miesiąca: lipiec 2013

Uchanie na Zamojszczyźnie.

Ostatnio wspomniałem czas gdy Armia Krajowa wkraczała do Zamościa, działo się to pod koniec lipca 1944 i mieszkańcy Hetmańskiego Grodu przez kilka dni czuli powiew wolności. Ta historia również dotyczy  AK. Mieszkańcy (a także  AKowcy)  Uchań na Zamojszczyźnie pomagający przez lata II wojny światowej miejscowym Żydom zostali teraz oskarżeni przez doktora UMCSu o to, że tych Zydów, których – ukrywali następnie osiemdziesięciu spośród nich zamordowali. Rzecz niesłychana i sama w sobie absurdalna – ludzie którzy narażają własne życie – za ratowanie Żydów groziła Polakom (jedynym w Europie)  od NIemców kara śmierci – następnie zaprzeczją sobie i swoim uczynkom?. Gdzie tu logika ?!. Nawet historia przedstawiona przez doktor Martę Kubiszyn z Zakładu Kultury i Historii Zydów UMCS oparta na relacji tylko jednego świadka ( Mosze Opatowskiegoi tak jest zmanimulowana, gdyż Mosze mówi o 6 osobach a nie 80.   Nikt na Zamojszczyźnie takiej historii nie słyszał i gdy nagle pojawia się ten tekst . Wyraźnie widać nagonkę na Żołnierzy Armii Krajowej ( choćby niemiecki film „Nasze matki nasi ojcowie”) Pozostaje nam bronić honoru i pamięci naszych przodków, co czynię … Uchanie Krajobraz

Na Krajobrazie Uchanie. 

Szarogród wzorowany na Zamościu

szar ś Floriana

Zamość to nie jedyne miasto założone przez Jana Zamoyskiego. Hetman lokował kilka miast, pod koniec XVI wieku podobnie jak Padwa Pólnocy – dużej mierze na wzorze naszego miasta – powstał Szarogród i jest bardzo prawdopodobne, że jego architektem był Bernardo Morando. Dlaczego fundator wybrał tą nazwę?

Jan Zamoyski wywodził swój ród od Floriana Szarego.  Główny kościół (na zdjęciu) posiada wezwanie Św Floriana ( czyż nasz kościół Franciszkanów przed moskiewską przebudową nie był do niego podobny?). W drugiej połowie XVII wieku Szarogród został zajęty przez Turków, którzy zachwycając się tym polskim kresowym grodem nazwali go Mały-Stambuł czyli Kuczuk-Istambul…

synagoga w Szarogrodzie

W ten ciepły, lipcowy poranek zamieszczam także zdjęcie synagogi zbudowanej pod koniec XVI stulecia w grodzie Zamoyskiego według koncepcji renesansowych . Widzimy na fotografii bożnicy podobnie jak w Zamościu attyki czy przylegające choć niższe „babińce” . Jakie było ( bo chyba juz nie jest ?…chociaż u żydowskich tradycjonalistów) przeznaczenie tej przybudówki

Zalew w Krasnobrodzie – atrakcja Zamojszczyzny

Na niedzielę zapowiadana jest piękna pogoda, zatem warto wybrać się do urokliwego, malowniczo położonego miasta na Roztoczu. Zalew w Krasnobrodzie po ostatniej modernizacji stanowi jedną z największych atrakcji Krainy Zalesionych Wzgórz . Każdego słonecznego dnia na plaży lub w wodzie relaksuje się wielu turystów, którzy bardzo chętnie zwiedzają  przepiekne okolice. Roztocze ma wiele atrakcji, oprócz Krasnobrodu szczególnie polecam, Susiec, Majdan Sopocki, Guciów, Zwierzyniec, Radecznica czy Szczebrzeszyn

kras z góy 2

Zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem

ratusz nocamini

Spacer rozpoczynamy na naszym zamojskim Forum Romanum, posłuchamy opowieści o kupcach Ormiańskich sprowadzonych do miasta przez Założyciela miasta, oraz historii powstania renesansowych kamienic. Zapoznamy się także z koncepcją Miasta Idealnego Mistrzów włoskiego renesansu oraz jak została ona zrealizowana w praktycę ( nie tylko w Padwie Pólnocy ). Wejdziemy do Muzeum Zamojskiego i Sakralnego, zobaczymy wspaniałe eksponaty, portrety Ordynatów i Innych wielkich osób, posłuchamy o Ich ciekawych losach…

Na drodzę naszej wycieczki zobaczymy największe zabytki i atrakcje Zamościa.

Tu także szczegóły Zwiedzania  – zaprasza przewodnik po Zamościu https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746 Tel. 509 338 939

Przechodzimy pod pomnik Jana Zamoyskiego gdzie posłuchamy opowieści o dziejach i osobowości  tego Męża Stanu, Hetmana i Kanclerza Wielkiego Koronnego,  niezwyciężonego Dowódcy, Mecenasa nauki, Założyciela Zamościa (…) i Ordynacji, Twórcy Kolegiaty i Akademii, Wybitnego Doktora Praw…więcej na spacerze

Posłuchamy  jak i czego nauczano w trzeciej w Rzeczpospolitej Uczelni Wyższej – Akademii Zamoyskiej, zobaczymy Jej mury, posłuchamy o tym  co wydarzyło się na dziedzińcu Akademii …

Zobaczymy Pałac Zamoyskich, lecz będziemy musili uważać na błakającego się w jego murach Ducha Katarzyny, która spowodowała, że wielu Ordynatów nie mieszkało w tej rezydencji  budując nowe pałace poza Zamościem…dlaczego tak się stało ?. Poza tym ciekawostka – uzyskamy odpowiedź na pytanie dlaczego Jan Zamoyski trzymał w swym gospodarstwie …wielbłądy ?.

Poznamy niezwykle barwną historię Bramy Lubelskiej Starej i dowiemy  czy  spełniła się zapowiedź Jana Zamoyskiego…

Dlaczego najwyższe dowództwo niemieckie interesowało się tak bardzo  podczas II wojny światowej kościołem Świętej Katarzyny ?

Będziemy mieli okazję podziwiać renesansowe piękno zamojskiej Katedry i Ideę Jej powstania, posłuchamy jak wielcy ludzie spoczywają w kryptach świątyni czy spełniło się jedno z największych pragnień Fundatora Kolegiaty ?

ryn w ok

Następnie przejdziemy obok Budynku Domu Centralnego i posłuchamy czym wyróżniała się Centralka – ponad wiek temu…oraz kto mieszkał i tworzył w tym budynku?

Kilka kroków dalej zobaczymy dom w którym mieszkał przez wiele lat największy polski Artysta – Muzyk, posłuchamy historii Jego życia, dowiemy się jak Zamość upamiętnił Tą wybitną Postać…

Zobaczymy kiedyś największą i jedną z najpiękniejszych świątym w I Rzeczypospolitej.

Kolejnym etapem naszej wycieczki jest Stara Brama Lwowska, tu posłuchamy histroii związanych z oblężeniem twierdzy , dowiemy się czy Zamość został kiedykolwiek zdobyty szturmem przez nieprzyjaciela , Jak doszło do powstania stołu szwedzkiego ? …zapraszam na wycieczkę.

Synagoga, żydowska mykwa to pamiątki po zamojskich Żydach, mieszkających w Mieście Arkad przez kilka wieków, posłuchamy kilka słów o ich życiu…

Proponuję także odwiedzenie zamojskiej Rotundy, Muzeum Martyrologii Zamojszczyzny , poznamy tam smutny los Dzieci Zamojszczyny, historię Powstania Zamojskiego. Tymczasem jestesmy już w czasach po drugiej wojnie światowej …jaka historia wiąże się z garncem poziomek?

Serdecznie zapraszam na wycieczkę.

Mała dziewczynka z Zamościa

Zbliża się rocznica wybuchu Powstania Warszaskiego, pisałem dziś też o wejściu Armii Krajowej do Hetmańskiego Grodu w 1944 r, teraz wspomnę jeszcze bohaterkę z czasów wojny, wzorową harcerkę Grażynę KIerszniewską. Nasza 16 – letnia bohaterka, uczennica III klasy Gimnazjum i Szkoły Muzycznej w Zamościu zginęła na Rotundzie także w lipcu ale 1940 roku. Czy Grażyna była w AK ? – …Armia Krajowa jeszcze nie została powołana jednakże Ona była blisko Idei Szarych Szeregów.

Z AK byli natomiast chłopcy i dziewczęta świętujący upragioną wolność w licpu 1944 roku na Rynku Wielkim w Zamościu, jakże szybko się rozczarowali… A imie Grażyny Kierszniewskiej nosi ? „Moja Mała Dziewczynka z AK” ze wzruszającym refrenem, posłuchajmy http://www.youtube.com/watch?v=hST24Ucanx0

Żołnierze Armii Krajowej na Rynku Wielkim w Zamościu

_Wyzwolenie-ratusz AK

Dokładnie 69 lat temu, 25 lipca 1944 do Zamościa wkroczyły oddziały Armii Krajowej  które przez kilka lat wojny walczyły z Niemcami w lasach i wioskach Zamojszczyzny. Oddziały sowieckie przybyły do miasta  2 godziny później.  Była to Kompania dowodzona przez podporucznika Wałcawa Wnukowskiego ( Kabel) oraz Edwarda Lachawca ( Konrad). Dzielni Żołnierze przeszli od strony Kalinowic, przez Nowe Miasto witani przez – najpierw nieco zaskoczonych a następnie pełnych entuzjazmu – mieszkańców Zamościa.

Partyzanci po przybyciu na Rynek Wielki udali się do ratusza na rozmowy z burmistrzem Antonim Wiąckiem ( z ramienia rządu londyńskiego! ) któremu przekazali władzę. Nie każdy wie, że były takie lipcowe dni roku czterdziestego czwartego gdy w Zamościu powiało prawdziwą wolnością !. Niedługo jednak trwał ten piękny czas, „Kabel” został wywieziony wgłąb Związku Sowieckiego a „Konrad”  zamordowany przez NKWD.   Według innych źródeł wkorczenie AK miało miejsce 27 lipca. Zdjęcie przedstawia rozradowanych partyzantów i mieszkańców Zamościa przed ratuszem. Kilka dni później na Rotundzie miało miejsce nabożeńśtwo za poległych, zamordowanych ojców, braci, matki , Tu także wartę pełnili Chłopcy z AK, o tym juz niedługo…

Roztocze kulturalnie – koniec lipca 2013r.

Wydarzenia Kulturalne i atrakcje  na Roztoczu w ciągu najblizszych, wakacyjnych dni na       W najbliższą niedzielę                                                            xii_festiwal Susiec z Bełża i Zamoyski       

28 lipca odbędzie się w Suściu, rodzinnej miejscowości reżysera „Samych Swoich”Festiwal Pieśni o Roztoczu. Warto pojechać i posłuchać a kto wie może i zaśpiewać. W imprezie udział weźmie Zamojskie Bractwo Rycerskie. Wystąpi między innymi zespół z Bełza – miasteczko to jeszcze przez kilka lat po II wojnie należące do Polski !, kiedy straciliśmy ten region za Bugiem ? ( przypomnę je dziś wyjatkowo wcześniej piosenką Ewy Demarczyk ). W Bełzie znaczną część życia spędził Jan Zamoyski , założyciel naszego bądź co bądź Idealnego miasta:-). Jakie stanowisko związaną z Bełzem piastował hetman wielki koronny oraz kiedy i w jaki sposób je nabył ?. Podpowiedzią będzie …ojciec Stanisław.

W Zwierzyńcu już w przyszłym tygodniu rozpoczyna się Letnia Akademia Filmowa ! Pośród zielonych, malowniczych lasów jawi się szansa na przeżycie niezapomnianych chwil. Polecane szczególnie zakochanym pierwszą, wakacyjną i roztoczańską Miłością !

zwierzyniec lata teatralne

Zaproszenie do Szczebrzeszyna na Dni Kultur Katolickiej, prawosławnej i żydowskiej – rozpoczęcie już na jutro !

dni kultur w Szczebrzeszynie

Palmanuova to podobnie jak Zamość Miasto Idealne

 

 palm zlotu

Zamość to miasto idealne a oto zdjęcie innego miasta – Palmanuova, zbudowanego według koncepcji mistrzów włoskiego renesansu – tym razem bez udziału wielkiego polskiego intelektu Jana Zamoyskiego, który jednak ten region oraz architekturę doskonale znał.

Podobnie jak w naszym mieście główny plac nosi nazwę Rynku Wielkiego ( Piazza Grande) . To właśnie na tym rynku odbywają się ważne wydarzenia w mieście jak chociażby jarmarki, a jest to wielka atrakcja dla turysty. Do miasta wiodą trzy bramy, noszące nazwy miast w kierunku których zmierzają drogi wychodzące z grodu, jedna z nich to Porta Udine.
Jest to również miasto twierdza z szeroką fosą. Jednakże kształt Palmanuovy jest inny a mianowicie zbudowano ją na planie gwiazdy, ulice z Rynku Wielkiego o jednakowej szerokości  rozchodzą się promieniście.
To włoskie miasto idealne podobnie jak Zamość powstałe pod koniec XVI wieku na ważnym szlaku handlowym, co należy do jednej z głównych koncepcjii civita ideale.

palmanuova z dalej z lotu

Pałac Zamoyskich w Warszawie

pałąc foksalW czasach obecnych za pomocą internetu stosunkowo łatwo możemy odnajdywać interesujące miejsca, ludzi czy wydarzenia, któe miały miejsce w historii. Dziś rozpoczynamy szlak, mam nadzieję bardzo interesujący  „Śladami Zamoyskich„.

Znajdujemy się w Warszawie na ulicy Foksal i widzimymy neorenesansowy Pałac Konstantego Zamoyskiego, który bez większego uszczerbku przetrwał II wojnę światową. Proszę odpowiedzieć na pytanie w jaki sposób (przez kogo) Konstanty hrabia Zamoyski spokrewniony był zamojską linią ordynatów?

Obeznie w budynku pałacu mieści się Stowarzyszenie Archtektów RP a także klub i restauracja „Endorfina Foksal”

Gra w szachy na Rynku Wielkim – czarny Hetman wygrywa

547110_140561362753732_1991508817_n

Tuż przed II wojną światową na Rynku Wielkim w Zamościu bardzo popularna była gra w szachy a jak gra ta się odbywała przedstawia zdjęcie. Z opowieści bliskiej mi osoby wiem, że kto tylko mógł udawał się na Rynek aby obejrzeć partyjkę szachów, żywych szachów. To była w owym czasie chyba największa atrakcja dla mieszkańców Zamościa i gości.

Chyba nie powinniśmy się dziwić, że każdy chciał być …hetmanem, czyli Janem Zamoyskim we własnej osobie. Nie wszyscy chyba jeszcze wiedzą, że Wielki Hetman Koronny zawsze zwyciężał, szczególnie hetman ubrany na czarno. Hetman Jan Zamoyski po śmierciach swoich trzech małżonek, a także króla Stefana zawsze przybierał wraz ze swoim wojskiem żałobny, czarny strój i…zawsze, bez Tuż przed II wojną światową na Rynku Wielkim bardzo popularna była gra w szachy ale jak gra ta się odbywała przedstawia zdjęcie. Z opowieści stryja wiem, że kto tylko mógł udawał się na Rynek by obejrzeć partyjkę szachów , żywych szachów. Chyba nie powinniśmy się dziwić, że każdy chciał być .. w bitwie zwyciężał !.