Archiwa tagu: powstanie zamojskie

80 lat Armii Krajowej – Powstanie Zamojskie

Dodaj komentarz

Przypomnujmy sobie początek drugiej wojny światowej 31 sierpnia 1939 Niemcy przebrani za Polaków wtargnęli do radistacji w Gliwicach (w tym czasie Gliwice należały do III rzeszy). Z radiosatacji został badany komunikat: „Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w rękach polskich…”. Dwie godziny później Radio Berlin nadało już obszerny komunikat o „napadzie Polaków” na radiostację; podano też, że za napastnikami posuwają się polskie wojska z ciężką artylerią, że będą mordować kobiety i dzieci. Temat podjęto też w innych krajach. Te wydarzenia były pretekstem do wypowiedzenia wojny Polsce przez Rzeszę. Żyjemy w czasach gdy warto mieć na uwadze takie informacje , wiemy ze historia lubi się powtarzać.

O Armii Krajowej

Pierwsze oddziały Służby Zwycięstwu Polsce najszybciej w Polsce powstały na Zamojszczyźnie, działo się to zaraz po zakończeniu działań obronnych we wrześniu 1939 r. Partyzanci zdobyli broń na skutek kapitulacji polskich wojsk w lasach pod Tomaszowem Lubelskim, a także innych miejscach bitew, następnie SZP została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej. Z rozkazu naczelnego wodza, generała Władysława Sikorskiego, dokładnie 80 lat temu – 14 lutego 1942 roku ZWZ przekształcono w Armię Krajową, która stała się największą konspiracyjną siłą zbrojną na okupowanych terenach Polski i najlepiej zorganizowanym państwem podziemnym w Europie . Zaprzysiężonych zostało około 400 tys. żołnierzy podziemia a ich głównym celem było odzyskanie utraconej wolności !

Pod koniec 1942 roku, we współpracy z oddziałami Batalionów chłopskich żołnierze AK rozpoczęli akcje dywersyjne przeciwko Niemcom, następnie walczyli w bitwach, organizowali: wysadzenie linii kolejowych, napady na wsie zasiedlone przez kolonistów niemieckich, na poczty czy inne instytucje okupanta. Działania podejmowano również w obronie wysiedlanych mieszkańców i Dzieci Zamojszczyzny. Sami Niemcy określi te akcje polskiego Ruchu Oporu jako „Powstanie Zamojskie„. Jedna z największych bitew w okolicy Zamościa została stoczona przez BCh i AK 1 lutego 1943 roku pod Zaborecznem – w poniższym artykule więcej na ten temat https://przewodnikzamosc.pl/?p=4744

Na początku 2022 roku na zamojskiej Rotundzie po niedawno przeprowadzonym generalnym remoncie urządzono miedzy innymi cele Armii Krajowej i Powstania Zamojskiego . Na zdjęciu słowa przysięgi, która składali żołnierze Armii Krajowej oraz jedno z zamordowanych przez niemców Dzieci Zamojszczyzny .

Czesława Kwoka – Dziecko Zamojszczyzny i rota przysięgi AK

Przedstawiam także zdjęcie przedstawiające wnętrze kaplicy na Rotundzie, poświęconej Partyzantom, którzy walczyli o wolność Polski, o wolność Zamojszczyzny.

Żołnierze Inspektoratu Zamość AK

Na zdjęciu poniżej Rotunda – Groby Żołnierzy Armii Krajowej, którzy zginęli w różnych bitwach w czasie Powstania Zamojskiego oraz w obronie pacyfikowanych wsi. W odpowiedzi na dzielną postawę polskiego Ruchu Oporu na Zamojskiej Ziemi Heinrich Himmler wydał siłom okupanta następujący rozkaz ” Gdy będzie konieczne, należy wytępić całe polskie wsie”

Groby partyzantów

W ramach prowadzonej Pacyfikacji oZamojszczyzny, niemcy planowali wysiedlić około 700 polskich wsi, lecz na skutek dzielnej postawu polskich partyzantów udało im się jedynie około 300, dlatego uważa się, że Powstanie Zamojskie zakończyło się zwycięstwem, przynajmniej częściowym. Zapraszam na zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem, podczas którego odwiedzimy także zamojską Rotundę tel. 509 338 939

77 rocznica utworzenia Armii Krajowej – Powstanie Zamojskie

Dodaj komentarz

Dokładnie 77 lat temu, 14 lutego 1942 roku na bazie Związku Walki Zbrojnej powstała Armia Krajowa, organizacja zbrojna walcząca o wolną Polskę, na Zamojszczyźnie AK walczyła w obronie wysiedlanej ludności. W powiecie zamojskim pierwsze, próbne wywózki miały miejsce już w listopadzie 1941 roku, natomiast masowa Pacyfikacja rozpoczęła się pod koniec listopada 1942 roku w gminie Skierbieszów i stopniowo objęła także sąsiednie powiaty : hrubieszowski, tomaszowski, biłgorajski. Niemcy wysiedlali miejscową ludność do obozów przejściowych w Zamościu I Zwierzyńcu, gdzie następowała selekcja. Silne, młode i zdrowe osoby trafiały na roboty do Niemiec, około 20 % mieszkańców przewożono do obozów zagłady w Oświęcimiu czy na Majdanek. Tysiące Dzieci Zamojszczyzny okupanci przewieźli do ośrodków zniemczenia tzw. Lebesborn-y zlokalizowane w Łodzi lub w samej Rzeszy . W Lebensborn-ach dzieci nie mogły mówić w języku ojczystym i musiały zapomnieć o swoich rodzicach i rodzinach.
Po kilku miesięcznym pobycie w tych ośrodkach dzieci przekazywane były do niemieckich rodzin, skąd po zakończonej wojnie zdecydowana ich większość już nigdy nie powróciła do swoich domów, Do zbrojnego oporu przystąpiły oddziały Armii Krajowej a także Batalionów Chłopskich (oraz znacznie mniej liczne oddziały AL), dochodziło do wielu bitew, wysadzeń torów i innych akcji dywersyjnych, Pierwsza bitwa ( czy też potyczka) miała miejsce już pod koniec Listopada 1942 roku , gdzie Pluton Armii Krajowej „Konrada” Edwarda Lachawca starł się nieopodal lasu cześnickiego z plutonem żandarmerii wracającym do Zamościa po wysiedleniu Wolicy Śniatyckiej. Do większej bitwy doszło 30 grudnia 1942 roku pod Wojdą gdzie oddział Batalionów Chłopskich dowodzony przez cichociemnego Jerzego Mara-Meyera „Visa” z Armii Krajowej stoczył zaciętą walkę z przeważającymi siłami wroga. W noc sylwestrową 1942 roku partyzanci AK oraz mniej liczne oddziały BCH przeprowadziły akcję dywersyjne pod nazwą Wieniec II, podczas których uderzono na stacje kolejowe, mosty, tory (…), przecięto także kabel łączący front wschodni z Berlinem

1 lutego 1943 roku miała miejsce Bitwa pod Zaborecznem, o której można przeczytać w artykule https://przewodnikzamosc.pl/?p=4744. Powstanie Zamojskie zakończyło się sukcesem, Niemcy wstrzymali pacyfikację zamojskich wsi, nie zrealizowali swych, zbrodniczych planów w całości, chociaż udało im się wysiedlić ponad 100 tysięcy mieszkańców Zamojszczyzny z czego jedną trzecią stanowiły dzieci. General Plan Ost zakładał jednak że wysiedlonych zostanie około 30 milinów Słowian w tym wiele milionów Polaków. Na szczęście klęska Niemiec w czasie wojny uniemożliwiła im realizację tych zamiarów – więcej informacji na te i inne tematy poznamy podczas wycieczek z przewodnikiem po Zamościu i Roztoczu – szczegóły na stronie – https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=1129

Pacyfikacja Zamojszczyzny

Dodaj komentarz

W czasie II wojny światowej w ramach  General Plan Ost Niemcy wysiedlili z terenu Zamojszczyzny ponad 110 tysięcy mieszkańców . W ramach Pacyfikacji Zamojszczyzny tysiące Polaków z Ziemi Zamojskiej zginęło w obozach zagłady w Auschwitz, Dachau, na Majdanku zamku lubelskim,  zamojskiej Rotundzie… Na ich miejsce nasiedlano osadników niemieckich, którzy przejmowali zwolnione przez Polaków domy. W obronie dzieci, matek, dziadków zbrojnie wystąpili żołnierze Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich, rozpoczęło się Powstanie Zamojskie. więcej – Powstanie Zamojskie 1942 – 1944    

Rotunda z fragmentem oryginalnego ogrodzenia z czasów wojny .

Wielką tragedie przeżyły tysiące Dzieci Zamojszczyzny, które zginęły w niemieckich obozach zagłady, także tysiące wywieziono do Niemiec, gdzie musiały zapomnieć o swojej tożsamości, zapomnieć o swoich rodzicach , rodzinach, otrzymywały nowe imię nazwisko i po kilkumiesięcznej germanizacji  trafiały do niemieckich rodzin. Później po wojnie większość tych dzieci nie powróciło już do swoich domów, tylko zostały na zawsze na obcej ziemi.

Na pomniku zostały przedstawione Dzieci Zamojszczyzny, nad którymi czuwa polski Orzeł

75 rocznica Bitwy pod Lasowcami

Dodaj komentarz

W ramach prowadzonej w czasie II wojny światowej polityki Lebensraum, czyli wolnej przestrzeni życiowej – Niemcy  pierwszy okręg przesiedleńczy wyznaczyli  na Zamojskiej Ziemi a stolicą miał się stać Zamość. W związku z tym, że nasze piękne, żyzne tereny bardzo się okupantowi spodobały  doszło do wysiedleń miejscowej ludności oraz nasiedlenia na ich miejsce Niemców i ludności niemieckojęzycznej więcej – Wysiedlenia Zamojszczyzny . W odpowiedzi mieszkańcy Zamojszczyzny odpowiedzieli zbrojenie,  75 lat temu rozpoczęło się Powstanie Zamojskie – było to wiele bitew oraz różnych  akcji dywersyjnych  w  obronie pacyfikowanych mieszkańców zamojskich wsi. Do bardziej znanych starć Oddziałów z lasu  należą Bitwy pod Wojdą, Różą, Zaborecznem więcej – Bitwa pod Zaborecznem  .

Pomnik poległych żołnierzy i mieszkańców wsi Lasowce k Krasnobrodu  (zdjęcie ze strony Historykon.pl)

 Żołnierze Armii Krajowej, pod dowództwem porucznika Piotra Złomańca ps „Podlaski” walczyli także w  Bitwie pod Lasowcami, było to dokładnie 4 lutego 1943 r. , gdzie zginęło trzydziestu trzech Partyzantów oraz ośmiu mieszkańców wsi. Po zakończeniu wojny zostali oni pochowani na cmentarzu przy zamojskiej Rotundzie. Uroczystości związane z obchodami 75 rocznicy odbyły się dzisiaj pod pomnikiem poległych w tej bitwie.

Powstanie Zamojskie – Bitwa pod Zaborecznem

1 odpowiedź

Lipiec 1944 roku, Żołnierze Armii Krajowej na Rynku w Zamościu ( więcej w innym artykule  – https://przewodnikzamosc.pl/?p=1887 )

Trwa Powstanie Zamojskie, wydarzenia poniżej opisane dzieją się to dokładnie 75 lat temu, jest rok czterdziesty trzeci, pierwszy dzień lutego. Niemcy – w ramach realizowanego przez nich  General Plan Ost – w okolicy Krasnobrodu zamierzają wysiedlić kolejną wieś. Siły Batalionów Chłopskich wspomagane przez żołnierzy Armii Krajowej w wyniku otrzymanej informacji o pacyfikacji ( więcej https://przewodnikzamosc.pl/?p=258 )   skryli się w lesie, są przygotowani na odparcie ataku, Partyzanci  widzą zbliżający się niemiecki oddział rozpoznawczy, otwierają ogień, padają pierwsi zabici. Z uwagi na śnieżną zimę Niemcy przemieszczają się na saniach, konie jednak się płoszą i chwilę później …wpadają na teren opanowany przez Polaków, Partyzantom sprzyja szczęście, cieszą się ze zdobytej broni i amunicji, natomiast żandarmeria niemiecka jest zmuszona zarządzić odwrót .
Bitwa pod Zaborecznem trwa, jeden z niemieckich oficerów wyraźnie lekceważy polskie, leśne oddziały. Co chwile podchodzi do swoich żołnierzy i wskazuje im jak powinni strzelać, popędza ich, nie zwracając uwagi na polskie pociski – zakłada, że z tak dużej odległości kule nie będą się go imać.

Okazuje się jednak że żołnierze polscy mają bardzo skuteczną broń tzw. flintę, czyli polski Ur, przechowywaną w skrzyni z napisem „broń optyczna”. Niestety polska strona posiada jedynie kilka pocisków do tej broni o niezwykłej sile rażenia, pocisków wystarcza!. ..gdy śmiertelnie postrzelony oficer trafia do szpitala w Tomaszowie Lubelskim, Niemcy twierdzą, że tego rodzaju broń może pochodzić tylko od …angielskich skoczków spadochronowych! – prawda jest inna – to broń Polaków.  Po południu Niemcy sprowadzają posiłki w sile około 600 ludzi, używają także moździerzy, szala zwycięstwa zaczyna przechylać się na ich stronę. Okazuje się, że Polacy mają jeszcze jedną ukrytą broń, wykonany przez kowala ze wsi Polany Piotra Wojczuka – ciężki karabin maszynowy. Do akcji wkracza „Kosynier” i dwóch innych żołnierzy, którzy zajmują pozycje bardzo blisko wojsk okupanta. Nasi wyborowi strzelcy zużyją 40 magazynków broni, siejąc spustoszenie w szeregach wroga. W wyniku tej śmiałej akcji Partyzantów Niemcy nie mogą rozwinąć skrzydeł. „Kosynier” został jednak ciężko raniony, jego ckm zacina się, hitlerowcy natychmiast orientują się, że ogień słabnie. Wieczorem Niemcy po raz ostatni próbują zaatakować. Partyzanci wycofują się do lasów krasnobrodzkich. Według dowódcy Batalionów Chłopskich gen. Franciszka Kamińskiego w Tarnawatce zrobiono ponad sto trumien dla żołnierzy niemieckich, poza tym zginęli Czarni ( napływowa ludność niemiecka zasiedlająca  Zamojszczyznę w miejsce wysiedlonych Polaków – ) według innych źródeł straty były mniejsze.

Właśnie po Bitwie pod Zaborecznem Niemcy sami zaczynają określać te walki jako Powstanie Zamojskie, to jest Powstanie które wygraliśmy !, pamiętane przez niewielu. W wyniku bitew i akcji dywersyjnych Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich Niemcy  wysiedlenia  polskich wsi. ! Znaczenie więcej informacji podczas zwiedzania Zamościa i Roztocza – https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746

75 lat Armii Krajowej ! – Powstanie Zamojskie

Dodaj komentarz

14 lutego 1942 r. dokładnie 75 lat temu, na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową.

W tym miejscu należy szczególnie podkreślić rolę akcji organizowanych na Zamojszczyźnie. Żołnierze Armii Krajowej aktywnie wystąpili przeciwko niemieckim działaniom eksterminacyjnym miejscowej ludności, sprzeciwiając się  pacyfikacji Zamojszczyzny. W roku 2017 powstał film „Wszystko dla Polski – Powstanie Zamojskie”   https://www.youtube.com/watch?v=Zsy1ZY-rXJU, który  zdecydowanie warto obejrzeć. Najbardziej znane bitwy Armii Krajowej ( a także Batalionów Chłopskich ) na Zamojszczyźnie miały miejsce pod Wojdą 30 XII 1942 r. , Zaborecznem 1 II 1943 r.  Lasowcami 4 II 1943r. czy największa bitwa partyzancka w czasie II wojny światowej – pod Osuchami 24-25 VI 1944 r

Na zdjeciu widzimy pomnik Armii Krajowej znajdujący się  przy ulicy Partyzantów, na tle murów obronnych Zamościa.

Powstanie Zamojskie 1942-1944

1 odpowiedź

Pod koniec listopada 1942 roku Niemcy rozpoczęli plan pacyfikacji mieszkańców Zamojszczyzny, realizując swoją morderczą akcję w ramach  „Lebensraum” – czyli wolnej przestrzeni życiowej . Bardzo podobał się najeźdźcom teren Ziemi Zamojskiej i własnie do naszego regionu zamierzali przesiedlić swoich rodaków z Besarabii, tutaj pewnie jeszcze wielu z nas pamięta opowieści o „czarnych”?, oraz z Lotaryngii , krajów bałkańskich, Liwy, Estonii, Łotwy a także z samych Niemiec,

powstanie-zamojskei
Pierwsza faza wysiedleń miała miejsce  w ostatnich dniach listopada 1942 r, 74 lata temu i trwała do marca 1943 roku . Ludność podlegająca wysiedleniom wywożona była do obozu przejściowego w Zamościu, Zwierzyńcu… , gdzie przeprowadzono podział na dalsze transporty. Najsilniejszych wysyłano do pracy w Rzeszy oraz w Generalnej Guberni.
Część kierowano do obozu zagłady w Oświęcimiu, Majdanku
Mieszkańcy Zamojszczyzny nie pozostali bierni, silne oddziały Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich podjęły walkę z okupantem …rozpoczęło się Powstanie Zamojskie.

Dziś odbyła się konferencja prasowa pomysłodawców oraz twórców filmu dokumentalnego: „Wszystko dla Polski. Powstanie Zamojskie 1942 – 1944.”

– Ma to być film nowoczesny, w którym oczywiście najważniejszą rolę będzie sprawował przekaz historyczny, czyli wypowiedzi naszych zacnych weteranów, żołnierzy Armii Krajowej, ale także animacje – powiedział pomysłodawca filmu poseł oraz prezes Światowego Związku Armii Krajowej Okręg Zamość Sławomir Zawiślak.

. zawislak-ak

Realizacją filmu w reżyserii Magdaleny i Rafała Kołodziejczyków zajął się lubelski oddział Telewizji Polskiej premiera przewidziana jest na grudzień br, zostanie on wyświetlony w CKF Stylowy jak również TVP 3 i TVP Historia.

.

 

Rotunda Zamojska

Dodaj komentarz

rotnda1Rotunda ( dawniej działobitnia) to Muzeum Martyrologi Zamojszczyzny z czasów II wojny światowej, gdzie z rąk niemieckich zginęło około 8 tyś osób. Miejsce kaźni w dużej mierze dla inteligencji polskiej i kierownictwa ruchu oporu…

Podczas zwiedzania Zamościa odwiedzamy to miejsce pamięci pomordowanych  tu Polaków. W celach od III – XV znajdują się tablice, epitafia dla uczenia męczeńskiej śmierci Polaków, głównie mieszkańców Zamojszczyzny. Wiele spośród ofiar ( grupy społeczne jak np harcerze, nauczyciele, kupce, także partyzanci…, czy pojedyncze osoby) nie ma swoich mogił i w poszczególnych celach postawione zostały pomnik ich pamięci.

Natomiast w ostatnich celach począwszy od XVI znajduje się wystawa „Ku przestrodze i pamięci 1939 -1944„. Możemy tam zobaczyć tablice, plansze informacyjne, kopie dokumentów oraz materiałów archiwalnych, które przedstawiają historię Zamojszczyzny  i Zamościa w latach 1939 -1944 r.

Przed wejściem i wokół Rotundy znajdują się groby osób walczących o wolność w czasie wojny obronnej Września 1939 r oraz z czasów Powstania Zamojskiego W przeddzień Wszystkich Świętych, Panie miej Ich Wszystkich w Opiece.

Bitwa pod Zaborecznem

Dodaj komentarz

Odbieranie_pl okBitwa pod Zaborecznem. Na zdjęciu widzimy Niemców odbierających dzieci polskim Matkom, wiele dzieci zginęło zamordowanych, na skutek chorób, koszmarnych warunków transportu, część została przekazana do germanizacji i nigdy nie wróciły do swoich domów. nawet nie wiedziały kim są. Powstanie Zamojskie było w dużej mierze odpowiedzią na te działania niemieckich żołnierzy, gestapo. Jest zatem rok czterdziesty trzeci, pierwszy dzień lutego. Plutony Batalionów Chłopskich wspierane przez oddziały Armii Krajowej posiadają broń, która pochodzi z walk wrześniowych, również ci sami żołnierze przygotowują się do walki. Partyzanci widzą zbliżający się niemiecki oddział rozpoznawczy, otwierają ogień, padają pierwsi zabici. Z uwagi na śnieżną zimę Niemcy przemieszczają się na saniach, konie jednak się płoszą i …za chwile przybiegają na polską stronę, Partyzanci są bardzo uradowani ze zdobytej broni, amunicji, natomiast żandarmeria niemiecka musi się wycofać .

Bitwa pod Zaborecznem trwa, jeden z niemieckich oficerów wyraźnie lekceważy sobie polskie leśne oddziały. Co chwile podchodzi do swoich żołnierzy i wskazuje im jak strzelać, popędza ich, nie zwracając uwagi na polskie pociski zakładają, że z tak dużej odległości kule nie będą się go imać.

szkolenie przed Bitwą

Szkolenie Oddziałów przed Bitwą pod Zaborecznem

Okazuje się jednak że partyzanci mają bardzo skuteczną broń tzw. flintę, czyli polski Ur, przechowywaną w skrzyni z napisem „broń optyczna”. Niestety polska strona posiada jedynie kilka pocisków do tej broni (o niezwykłej sile rażenia), pocisków jest dosyć!. ..Gdy zabity oficer trafia do szpitala w Tomaszowie Lubelskim, Niemcy twierdzą, że tego rodzaju broń może pochodzić tylko od …angielskich skoczków spadochronowych. Po południu Niemcy sprowadzają  posiłki w sile około 600 ludzi, używają także moździerzy. Szala zaczyna przechylać się na stronę hitlerowców. Okazuje się, że polscy żołnierze mają jeszcze jedną ukrytą broń, wykonany przez kowala ze wsi Polany Piotra Wojczuka ckm. Do akcji wkracza  „Kosynier” i dwóch innych żołnierzy, którzy zajmują pozycje bardzo blisko wojsk okupanta

Pacyfikacja Zamojszczyzny (w tym dzieci)

Dodaj komentarz

dzici zamoszcDziś, 27 listopada przypada rocznica rozpoczęcia pacyfikacji  i wysiedlenia Zamojszczyzny. W ciągu kilku miesięcy 1942 i 1943 r. Niemcy z około 300 wsi w naszym regionie wypędzili z domów ponad 100 tys. mieszkańców, w tym ponad 30 tys. dzieci  (stanowiły one zatem jedną trzecią wysiedlanej ludności), tysiące dzieci zginęło w obozach koncentracyjnych lub wycieńczenia i chorób w czasie transportu, tysiące nie wróciło z Niemiec do swych domów – zostały poddanie zniemczeniu. Zrozpaczonym rodzicom, rodzinom pomagało wielu zaangażowanych ludzi ze Zwierzyńca i okolic, w tym Jan i Róża Zamoyscy, ale o tej historii napiszę innym razem.  Czy ten plan odnośnie zamojskich dzieci udało się naszym agresorom zrealizować?. Na podstawie ostatnich relacji można stwierdzić, że nie do końca. W ostatnich latach czytałem opowieści byłych dzieci Zamojszczyzny, wychowywanych i żyjących w Niemczech, które po kilkudziesięciu latach dowiadywały się o swojej polskiej przeszłości, jedynym ich marzeniem po poznaniu prawdy, stawało się …ujrzenie Ojczyzny ich Ojców.

Wysiedlenia na Zamojszczyźnie były częścią General Plan Ost III Rzeszy, który miał być realizowany przez 20-30 lat ( w celu stworzenia dla Niemców strefy przesiedleńczej – Lebensraum ), a opracowywany był już przed rozpoczęciem wojny. Przewidywał on wysiedlenie milionów Słowian z krajów naszej części Europy. Plany niemieckie przewidywały wypędzenie ok. 150 tys. Polaków z blisko 700 miejscowości, w pierwszym etapie realizacji planu wschodniego.

Niemcy rozpoczęli realizacje planu  27 listopada 1942 r. w Skierbieszowie i okolicznych wsiach. Wypędzanym mieszkańcom pozwolono jedynie na zabranie ze sobą najbardziej osobistych rzeczy do 30 kilogramów oraz drobnej kwoty 20 zł. Okupanci rozdzielali rodziny, które spotkał tragiczny los – do innych obozów, w inne miejsca wywożono mężczyzn, kobiety i dzieci. Oczywiście Polacy nie przyglądali się biernie tej barbarzyńskiej, niemieckiej akcji, ale o tym Przewodnik Zamość napisze  innym razem.