Archiwa tagu: Batory Zamoyski

Pierwsze zwycięstwa ( z Rosją ) Jana Zamoyskiego

Jan_Zamoyski_Hetman na koniu                                           HETMAN WIELKI KORONNY  JAN ZAMOYSKI

Stefan Batory nie mówił po polsku, jednak bardzo szybko dostrzegł i docenił  osobę Jana Zamoyskiego, oczywiście pomogł w tym  fakt, że obydwaj świetnie władali kilkoma językami obcymi oraz jako absolwenci wspaniałej Akademii w Padwie doskonale się rozumieli.

W Zamościu  pod kierownctwem włoskiego architekta Bernardo Morando od kilku miesięcy trwały pracę przy budowie miasta: wznoszono już pałac Zamoyskich, pierwsze kamienice przy rynku czy mury obronne    lecz  historyczne zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem tu:   https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746  zapraszam serdecznie . W tym właśnie czasie  doszło do  drugiej wyprawy na Moskwę. Pod Wileżem w dniu 6 sierpnia 1580 roku, a zatem w święto Przemienienia Pańskiego (znamy kaplicę Zamoyskich  w katedrze!) miała miejsce pierwsza bitwa Jana Zamoyskiego, a należy wiedzieć, że wszystkie jego bitwy były zwycięskie !. Wojsko przyszłego hetmana zostało ubrane w czarne stroje ( na znak żałoby po śmierci jego ukochanej żony Krystyny Radziwiłłówny i ich córeczki Elżbiety ) budziło wśród obrońców wielką grozę. W końcu  tego samego dnia, późnym wieczorem w wyniku natarcia wojsk polskich  twierdza padła a zamek został zdobyty. Szybko do Wileża przybył sam król Stefan i mógł się na własne oczy przekonać jak teoretyczna wielka  wiedza Zamoyskiego została wcielona w życie – na polu walki. Dodam w tym miejscu, iż Jan miał w zwyczaju przed rozpoczęciem bitwy, jak również w czasie pokoju studiować dzieła wielkich wodzów, a już szczególnie starożytnych jak choćby Juliusza Cezara czy Aleksandra Wielkiego. Po zdobyciu tej rosyjskiej twierdzy niby po przekroczeniu Rubikonu,  Zamoyski mógł podobnie tak jak Cezar krzyknąć „alea iacta est” i ruszyć dalej na wschód (gdy Cezar na południe), z tym że nie sam lecz z królem :-).

Armią wielkiego księstwa litweskiego, sprzymierzonego oczywiście z armią polską  dowodził jego powinowaty, wielki hetman litewski Mikołaj „Rudy” Radziwiłł ( stryj zmarłej Krystyny). W dużej mierze dzięki działaniom i umiejetnościom wojennym Zamoyskiego  w dniu 6 września 1580 roku została zdobyta bardzo ważna twierdza, Wielkie Łuki. Nie łatwo przyszło Janowi ze Skokówki opanowanie zamku  Zawłocie, który „jako kaczka na wodzie siedział”. Nie było jednak rzeczy niemożliwych dla naszego  bohatera, który   po wybudowaniu odpowiednich  mostów, jednego dla Polaków a drugiego dla sojuszników Węgrów zdobył i ten zamek.

Druga kampania przeciwko Moskwie została zakończona wielkim sukcesem ( o pierwszej wyprawie moskiewskiej pisałem tutaj: https://przewodnikzamosc.pl/?p=1952), pokonaniem Rosjan i wyparciem ich na wschód przez co zwiększyło się bezpieczeństwo  zjednoczonego Królestwa Polski i Litwy. W dowód zasług Król Stefan Batory  11 sierpnia 1581 roku mianował Zamoyskiego   Hetmanem Wielkim Koronnym Obojga Rzeczypospolitej. Trudno prowadzić alternatywne  wizje przyszłości, lecz gdyby Batory żył 10, 20 lat dłużej, Rzeczypospolita mogłaby być …jeszcze większą potegą i na trwałe zabezpieczyć się od Rosji i wojny z tym państwem, co nawet dziś jest tak istotne !.

 

 

Batory i Zamoyski

Jan_Matejko-Batory_pod_Pskowem

14 grudnia 1575 roku, czyli mija kolejna rocznica) Stefan Batory ogłoszony został królem Polski. W czasie panowania Batorego, na początku lat osiemdziesiątych XVI wieku Iwan Groźny zajął Inflanty, które należały do Litwy, dochodziło do masowych gwałtów i morderstw . W odpowiedzi na te działania cara król wspólnie z „naszym” hetmanem Janem Zamoyskim doprowadzili do trzech zwycięskich wypraw moskiewskich przeciwko Iwanowi Groźnemu. W arkana polityki wewnętrznej wprowadził Króla Stefana kanclerz, który był doskonale zorientowany  polityce wewnętrznej i znał genezę waśni rodowych. W tym czasie mówiono, że Batory bez Zamoyskiego nie powinien udawać się na sejm, jeżeli natomiast chodzi o działania wojenne to właśnie  król był wzorem dla hetmana.

Na obrazie Jana Matejko „Batory pod Pskowem” obok króla Batorego po lewej stronie stoi dumny hetman i kanclerz wielki koronny Jan Zamoyski nie zadowolony z zawieranego pokoju, gdyż był zwolennikiem kontynuacji wojny z Moskalami, aż do całkowitego zwycięstwa, co w owym czasie było możliwe do osiągnięcia. Jan Zamoyski przedstawiony został na obrazie z atrybutem swojej władzy, z pieczęcią kanclerską. Po zwycięstwach kampanii moskiewskiej król i jego kanclerz mieli dalsze plany, które zamierzali realizować wraz z papieżem i stolicą apostolska i papieżem. Aby odsunąć zagrożenie tureckie od Europy zamierzali uderzyć na  Konstantynopol, plany te przerwała jednak przedwczesna śmierć Batorego.