Zamek w Żółkwi, czyż nie jest to zamek podobny do dawnego pałacu w Zamościu ? …tylko schodów zewnętrznych brak ! . Stanisław Żółkiewski często bywał u swego dowódcy Jana Zamoyskiego i obserwował jak hetman buduje Zamość. Założyciel Żółkwi czerpał wzorce do budowy własnego miasta idealnego . Dodajmy, że Żółkiew, miasto obecnie leżące tuz za granicą z Polską jest miastem partnerskim Zamościa .
Zapraszam na wycieczki po Zamościu 
🙂 , szczegóły: https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746, której w znacznym stopniu bohaterem będzie kanclerz Rzeczypospolitej i hetman wielki koronny Jan Zamoyski. 
Wyjątkowa barwna postać, która miała ogromny wpływ na dzieje Rzeczypospolitej.
Urodził się na św. Józefa – 19 marca 1542 roku w Skokówce. Jego światły ojciec, idąc z duchem czasów, wysłał syna na zagraniczne studia, do Paryża, Strasburga oraz do Padwy . Na Uniwersytecie Padewskim Zamoyski sprawnie działał w samorządzie studenckim, dzięki niezwykłej wiedzy i umiejętnościom został rektorem uczelni. Po uzyskaniu tytułu doktora z listem polecającym w ręku udał się do ostatniego króla z dynastii Jagiellonów Zygmunta Augusta , gdzie rozpoczął pracę w archiwum królewskim. Dzięki tej służbie poznał prawa i przywileje szlachty, nie było osoby w Polsce z większą wiedzą i praktyką prawniczą. Po śmierci Zygmunta Augusta stanął na czele szlachty (…)
Proszę się nie martwić, że podczas wycieczki będzie zimno – dużo czasu spędzimy także we wspanialej, szesnastowiecznej katedrze oraz pełnym eksponatów: na czele z wielką makietą Muzeum Zamoyskim, wejdziemy do wnętrza murów obronnych i ciepłego Nadszańca. Serdecznie zapraszam na zwiedzanie Zamościa – śladami Jana Zamoyskiego.
„Dzielny radą, pismy, wojski – nieśmiertelny Jan Zamoyski”
Ignacy Krasicki
„I miała zaiste Polska czem się chlubić, dopóki żył ów tak wielki mówca i wódz. Po jego stracie ma państwo dostateczną przyczynę do opłakiwania swej szkody, jak długo losy nie zdarzą mu drugiego podobnego męża”
Matthaus Dressner 1606 r.
Historyk Reinhold Heideinstein, żyjący w czasach Jana Zamoskiego opisuje epizody wyprawy moskiewskiej hetmana, które rzucają blask na postać dowódcy, jednoczącego w sobie zespół szlachetnych cech, takich jak: męczeństwo, odwaga, niezłomność, ale również, spryt i roztropność. Hetman tępił przejawy rozpusty, karał surowo żołnierzy korzystających z usług kurtyzan, a kobiety lekkich obyczajów wypędzał z obozu.
Jan Kochanowski zwracał się do swojego przyjaciela Jana Zamoyskiego :
„Błogosławiony Jesteś po trzykroć, Zamoyski,
Ty po trzykroć szczęśliwy, szczęśliwy, szczęśliwy… Bogowie coraz nowe dają ci radoście,
coraz hojniej obdarza cię los przyjazny. w pokoju, w boju – urząd piastujesz najwyższy.
Tyś prawa ręka króla, zguba wrażych ludów, Muz ulubieniec. Tego zazdrości ci niejeden…
Lecz nikt ci nie zazdrości niespania ni trudów.”
„A jeśli komu droga otwarta do nieba – tym, co służą Ojczyźnie „.
„Nie dziw, że Polak w sławie wygórował – Zamoyski radzi, Batory panował.”
Julian Ursyn Niemcewicz
29 października 1611 roku, na Zamku Królewskim w Warszawie miał miejsce hołd ruski – największy triumf w dziejach Polski.
„Ze względu na okoliczności tego epokowego wydarzenia zostało ono całkowicie wymazane z naszej historii jeszcze przez cenzurę carską w XIX wieku, a komunistyczna cenzura PRL podtrzymała tamten rosyjski zapis. 404 lata temu, wielki wódz i mąż stanu hetman Stanisław Żółkiewski, zdobywca Moskwy, przywiódł do Warszawy wziętych do niewoli wrogów Polski. Byli to car Rosji Wasyl IV, oraz jego bracia dowódca armii rosyjskiej wielki kniaź Dymitr oraz następca moskiewskiego tronu wielki książę Iwan. Pod łukiem triumfalnym przejechał najpierw zwycięski wódz i hetman Stanisław Żółkiewski, za nim inni dowódcy wojska polskiego, zwycięscy żołnierze, a na końcu car i jeńcy rosyjscy. W konwoju i pod eskortą polskich dragonów przez Krakowskie Przedmieście zostali doprowadzeni na Zamek Królewski, gdzie na uroczystej sesji zebrały się wspólnie Sejm i Senat Rzeczypospolitej. Obecni byli wszyscy posłowie i senatorowie, a także większość biskupów i wojewodów oraz najważniejsi politycy i dowódcy wojskowi. Na tronie zasiadł król Zygmunt III Waza w asyście Prymasa Polski i kanclerza wielkiego koronnego.
Car Rosji schylił się nisko do samej ziemi, tak że musiał prawą dłonią dotknąć podłogi, a następnie sam pocałował środek własnej dłoni. Następnie Wasyl IV złożył przysięgę i ukorzył się przed majestatem Rzeczypospolitej, uznał się za pokonanego i obiecał, że Rosja już nigdy więcej na Polskę nie napadnie. Dopiero po tej ceremonii król Polski Zygmunt III Waza podał klęczącemu przed nim rosyjskiemu carowi rękę do pocałowania. Z kolei wielki kniaź Dymitr, dowódca pobitej przez wojsko polskie pod Kłuszynem armii rosyjskiej, upadł na twarz i uderzył czołem przed polskim królem i Rzecząpospolitą, a następnie złożył taką samą przysięgę jak car. Wielki kniaź Iwan też upadł na twarz i trzy razy bił czołem o posadzkę Zamku Królewskiego, po czym złożył przysięgę, a na koniec rozpłakał się na oczach wszystkich obecnych. W trakcie całej ceremonii hołdu na podłodze przed zwycięskim hetmanem, królem i obecnymi dostojnikami Rzeczypospolitej leżały zdobyte na Kremlu rosyjskie sztandary, w tym najważniejszy – carski ze złowieszczym czarnym dwugłowym orłem. Ceremonia hołdu ruskiego zakończyła się uroczystą Mszą Świętą w sąsiadującym z Zamkiem kościele św. Jana (obecnie bazylika archikatedralna), zwanym wówczas kościołem Rzeczypospolitej.”
Józef Szaniawski
Warto zauważyć, że hetman Stanisław Żółkiewski był powinowatym i wielkim przyjacielem Jana Zamoyskiego.
Pierwszą żoną Jana Zamoyskiego była Anna Z Ossolińskich, która zmarła przy porodzie w roku 1572, małżeństwo to trwało zaledwie rok. Na zd. nieistniejący Pałac Brühla w Warszawie, wybudowany przez marszałka sejmu, wojewodę sandomierskiego, Jerzego Ossolińskiego w połowie XVII wieku. Jego ojciec także wojewoda sandomierski Jan Zbigniew Ossolińki rozpoczął Karierę u boku (spowinowaconego z nim) hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, z mojej strony: https://www.facebook.com/hetmanJanZamoyski . Jan Zamoyski był związany z wieloma znamienitymi rodami w Rzeczypospolitej jak: Ossolińscy, Radziwiłłowie, Batory, Herbutowie, Zółkiewscy, Tarnowscy
Znacznie więcej historii z życia Jana Zamoyskiego i nie tylko 🙂 przedstawiam podczas zwiedzania Zamościa https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746 zapraszam serdecznie
Tydzień temu rozpoczęły się wakację, mamy piękną, letnią pogodę i zastanawiamy się gdzie w tym roku pojechać na urlop?. W tym miejscu pragnę jako przewodnik po Zamościu i Roztoczu zaproponować Hetmański Gród i Ziemię Zamojską, piękne renesansowe miasto położone 4 godziny drogi od Warszawy, nieco ponad 2 od Rzeszowa, Sandomierza, Stalowej Woli…, czy niewiele więcej niż godzinę od Lublina. Jeśli nie byłeś jeszcze w Mieście Arkad, …czas to zmienić, jeśli już je odwiedziłaś, …warto powrócić i zobaczyć jak miasto z każdym rokiem staje się piękniejsze, a to naprawdę blisko. Co zatem zobaczymy w Idealnym Renesansowym MIeście ?.
Wycieczkę rozpoczynamy przed Bramą Lwowską, gdzie poznamy duchowe przesłanie założycela miasta, następnie ulica Grodzką przejdziemy na Rynek Wielki o idealnych wymiarach 100 na 100 metrów. Przy tym rynku wkomponowany w pólnocną pierzeję stoi przepiękny ratusz z 52 metrową wieżą wznoszącą się na Starym Miastem. Dookoła arkadowe kamienice z podcieniami – ostatnio wspaniale odrestaurowane – niczym perły . Podczas naszego spaceru zobaczymy Akademię Zamojską i poznamy jej historię, Katedrę: zachwycającą zabytkami, ozdobnmi kaplicami w środku. Przed świątynią okazaławieża ze wspaniałym dzwonem Janem, który bije jedynie z przy największych okazjach, Podczas spaceru zobaczymy również pomnik założyciela i fundatora Zamościa, zwycięskiego hetmana Jana Zamoyskiego i posłuchamy interesującej opowieści o tej niezwykłej postaci. Dowiemy się także przed natarciami czyich wojsk opierał się w przeszłości Zamość, będziemy również mieli okazje zobaczyć, okazałe mury, bastiony, nadszańce i bramy. Czekają nas jeszcze inne niespodzianki….
Następnego albo tego samego ( krótszej wersji) popołudniu proponuję wyjazd na Roztocze, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec, Górecko Kościelne, Guciów – zabytkowe wiejskie gospodarstwo z XIX wieku, Krasnobród z Maryjnym Sanktuarium oraz wspaniałą plażą połozoną wśródlasów czy piękne Rezerwaty Przyrody…jak np Czawrtowe Pole lub Nad Tanwią.
Zapraszam na wycieczki po Hetmańskim Grodzie i Krainie Malowniczych Wzgórz różne grupy: firmowe, szkolne, emerytów, nauczycieli i wszelkie inne. Z chęcią oprowadzę i opowiem o Perle Renesansu, jej załozycielu, i innych wybitnych Zamościanach, wskaże najwspanialsze atrakcje i zabytki Zamościa i okolic.
HETMAN WIELKI KORONNY JAN ZAMOYSKI
Stefan Batory nie mówił po polsku, jednak bardzo szybko dostrzegł i docenił osobę Jana Zamoyskiego, oczywiście pomogł w tym fakt, że obydwaj świetnie władali kilkoma językami obcymi oraz jako absolwenci wspaniałej Akademii w Padwie doskonale się rozumieli.
W Zamościu pod kierownctwem włoskiego architekta Bernardo Morando od kilku miesięcy trwały pracę przy budowie miasta: wznoszono już pałac Zamoyskich, pierwsze kamienice przy rynku czy mury obronne — lecz historyczne zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem tu: https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746 zapraszam serdecznie . W tym właśnie czasie doszło do drugiej wyprawy na Moskwę. Pod Wileżem w dniu 6 sierpnia 1580 roku, a zatem w święto Przemienienia Pańskiego (znamy kaplicę Zamoyskich w katedrze!) miała miejsce pierwsza bitwa Jana Zamoyskiego, a należy wiedzieć, że wszystkie jego bitwy były zwycięskie !. Wojsko przyszłego hetmana zostało ubrane w czarne stroje ( na znak żałoby po śmierci jego ukochanej żony Krystyny Radziwiłłówny i ich córeczki Elżbiety ) budziło wśród obrońców wielką grozę. W końcu tego samego dnia, późnym wieczorem w wyniku natarcia wojsk polskich twierdza padła a zamek został zdobyty. Szybko do Wileża przybył sam król Stefan i mógł się na własne oczy przekonać jak teoretyczna wielka wiedza Zamoyskiego została wcielona w życie – na polu walki. Dodam w tym miejscu, iż Jan miał w zwyczaju przed rozpoczęciem bitwy, jak również w czasie pokoju studiować dzieła wielkich wodzów, a już szczególnie starożytnych jak choćby Juliusza Cezara czy Aleksandra Wielkiego. Po zdobyciu tej rosyjskiej twierdzy niby po przekroczeniu Rubikonu, Zamoyski mógł podobnie tak jak Cezar krzyknąć „alea iacta est” i ruszyć dalej na wschód (gdy Cezar na południe), z tym że nie sam lecz z królem :-).
Armią wielkiego księstwa litweskiego, sprzymierzonego oczywiście z armią polską dowodził jego powinowaty, wielki hetman litewski Mikołaj „Rudy” Radziwiłł ( stryj zmarłej Krystyny). W dużej mierze dzięki działaniom i umiejetnościom wojennym Zamoyskiego w dniu 6 września 1580 roku została zdobyta bardzo ważna twierdza, Wielkie Łuki. Nie łatwo przyszło Janowi ze Skokówki opanowanie zamku Zawłocie, który „jako kaczka na wodzie siedział”. Nie było jednak rzeczy niemożliwych dla naszego bohatera, który po wybudowaniu odpowiednich mostów, jednego dla Polaków a drugiego dla sojuszników Węgrów zdobył i ten zamek.
Druga kampania przeciwko Moskwie została zakończona wielkim sukcesem ( o pierwszej wyprawie moskiewskiej pisałem tutaj: https://przewodnikzamosc.pl/?p=1952), pokonaniem Rosjan i wyparciem ich na wschód przez co zwiększyło się bezpieczeństwo zjednoczonego Królestwa Polski i Litwy. W dowód zasług Król Stefan Batory 11 sierpnia 1581 roku mianował Zamoyskiego Hetmanem Wielkim Koronnym Obojga Rzeczypospolitej. Trudno prowadzić alternatywne wizje przyszłości, lecz gdyby Batory żył 10, 20 lat dłużej, Rzeczypospolita mogłaby być …jeszcze większą potegą i na trwałe zabezpieczyć się od Rosji i wojny z tym państwem, co nawet dziś jest tak istotne !.
Matejko „Batory pod Pskowem”
Podczas rządów króla Stefana Batorego i kanclerza, a następnie hetmana wielkiego Jana Zamoyskiego miały miejsce podobne wydarzenia jak obecnie.
Był rok 1577 Rosja pod wodzą Iwana Groźnego ruszyła na zachód, bardzo szybko zajmując Inflanty,a tereny te należały do Litwy czyli Rzeczypospolitej. Moskiewscy bojarzy byli wyjątkowo okrutni, często posuwali się do okrutnego znęcania się nad mieszkańcami zagarniętych ziem – „Skwarzenie na wolnym ogniu nie należało do rzadkości„, gwałtu na niewiastach – w jednej z miejscowości kobiety wysadziły miasto obawiając się nadchodzących bojarów. Rosjanie podobnie zachowywali się na przestrzeni następnych wieków i jak widzimy Putin dobrze zna stare metody.
Powrócmy do czasów wielkiego hetmana Jana, po kikuletnich staraniach, korespondencji prowadzonej z Mikołajem „Rudym” Radziwiłem Zamoyski wziął ślub z jego bratanicą, młodziutką księżniczką Krystyną w Białej a następnie – 12 stycznia 1578 roku – miały miejsce uroczystości weselne na zamku w Ujazdowie pod Warszawą. Po upływie zaledwie dwóch miesięcznych król Stefan Batory w dniu 1 marca 1578r. mianował Zamoyskiego kanclerzem wielkim koronnym, a ten natychmiast rozpoczął ofensywę w polskim sejmie mającą na celu zebranie funduszy oraz zaciągnięcie wojska na wojnę z Rosją. Działania kanclerza były bardzo skuteczne i 11 sierpnia 1578 roku armia polska w liczbie 35 tyś żołnierzy wspomgana przez wojska zaciężne ruszyła na Moskwę. Polacy wystejąc obronie Litwinów skierowali swe działania przeciwko Moskwie, czy współczesny świat zdobędzie się na skuteczny opór przed Rosją?
Hetman Jan Zamoyski zastanawiając się nad wyborem miejsca gdzie wybuduje swoje Idealne Miasto postanowił uczynić to na skrzyżowaniu dwóch szlaków handlowych, pierwszy wiódł od Gdańska przez Warszawę Zamość, Lwów w kierunku Morza Czarnego a drugi od Kijowa, przez Zamość, Kraków w kierunku Pragi i zachodniej Europy. Przywilej lokacyjny z dnia 12 czerwca 1580 r. króla Stefana Batorego zatwierdzał trzy jarmarki, z których jeden pozostał nam do dnia dzisiejszego :-), zawsze w niedzielę najbliższą po 12 czerwca . Kupcy, którzy przed wiekami podążali wspomnianymi szlakami zostali zobowiązani do wjazdu do Hetmańskiego Grodu i rozłożenia tu swych towarów. Dzięki tej decyzji Zamość bardzo szybko się rozwijał, bogacił się nie tylko Kanclerz i Hetman Królestwa Polskiego Obojga Rzeczypospolitej ale także miejscowa szlachta i mieszczaństwo.
Więcej na temat rozwoju miasta na przestrzeni wieków Przewodnik po Zamościu opowie podczas wiosennej lub letniej wycieczki PrzewodnikZamosc@gmail.com – serdecznie zapraszam.