Archiwum miesiąca: styczeń 2014

Renowacja Zamościa przed wojną

schody  drugie strony l 30 te

Czytam właśnie dzienniki Zygmunta Klukowskiego „Zamojszczyzna”, to bardzo dobra  lektura na  długie, zimowe wieczory, dzięki niej mam mozliwość poznania bezpośredniej relacji  na temat naszej małej Ojczyzny . Dyrektor szpitala ze Szczebrzeszna barwnie opisuje trudne lata II wojny światowej a także okres przed jej rozpoczęciem i historię wprowadzania komunizmu na Zamojszczyżnie. Dziś chciałbym napisać o tym jak dr Klukowski opisuje bardzo ambitego człowieka, o szerokich horyzontach – starostę zamojskiego Mariana Sochańskiego, który już w latach 30 tych podjął się renowacji Starego Miasta  w Zamościu. Rekonstrukcję ratusza według pierwotnego wyglądu przeprowadził Tadeusz Zaremba. Znaczną pomoca staroście służył ostatni przedwojenny ( formalnie do 1941 r. gdy został zabity przez Niemców na Rotundzie) burmistrz Zamościa Michał Wazowski.

Na zdjęciu przedstawione zostały  schody ratusza jeszcze przed odnowieniem, z pewnością dostrzegamy różnicę w odniesieniu do stanu obecnego… Jak opisuje Zygmunt Klukowski, dzięki tej renowacji, juz przed wojną wśród turystów z różnych stron Polski zwiedzanie Zamościa stało się bardzo popularne. Podrózni w swych samochodach, często przemierzali drogę z Warszawy do Lwowa właśnie w Zamościu robiąc przerwę i miło spędzając czas na  rynku przed ratuszem.  Ja także zapraszam Państwa na wycieczki po kolejnej, własnie przeprowadzonej renowacji murów, bram i zabytków Perły Renesansu  https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746.

Pocztówka Zamościa z 14 stycznia 1914r. !

kopia orazu trzebiński 1914 pocztowka wydana 1914 14 stycznia

Zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem zaprowadzi  dziś nas dokładnie o wiek w przeszłość,  na pocztówce wydanej przez Towarzystowo Artystyczne „Gryf” –  100 lat temu – 14 stycznia 1914 roku – widzimy Ratusz i Kamienice Ormiańśkie już ( jeszcze ) bez attyk. Pocztówka powstała na podstawie nastrojowego rysunku Mariana Trzebińskiego , który był artystą specjalizującym się na porzełomie XIX i XX wieku w obrazach polskich miast w tym także Zamościa.

Wśród zieleni na Rynku Wielkim, której obecnie brak, mieszkańcy i goście  urządzali sobie rodzinne, przyjacielskie spacery, nie świadomi jeszcze zbliżającej Wielkiej Wojny. Podobnie jak my podziwiali piękno Renesansowego Miasta,  które pozostawił jego założyciel Jan Zamoyski. Podczas wędrówek śladami przeszłości, wprowadzę wszystkich chętnych w  ducha tamtego czasu, zapraszam serdecznie równieś zimą, także uczniów ( niebawem rozpoczynają się ferię – SPECJALNE promocje i atrakcje)  -szczegóły : https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746

Mróz w Zamościu a zwiedzanie

snieg stycznioiwy

Dziś wczesnym rankiem rozpętała się – można rzec – potężna burza śnieżna, która trwała około godziny. Zapewne mielibyśmy teraz  w Zamościu mnóstwo śniegu. Co spowodowało, że białego puchu została jedynie garstka ( jak widzimy na zdjęciu ) ?. Odpowiedź jest banalnie prosta, gdy śnieżyło temperatura była zdecydowanie dodatnia i śnieg natychmiast po spotkaniu z ziemią topniał. Prawdziwy mróz przyszedł dopiero wówczas gdy wstało słońce.  W zwiąku z tym przygotowująca sie do ferii dziatwa szkolna z Zamościa, Krasnobrodu czy Zwierzyńca oraz okolic jak również Przewodnik po Zamościu będą jeszcze musieli poczekać na przyjście prawdziwej zimy. Mimo to smiało przedstawiam propozycję na zimowe zwiedzanie Zamościa nawet gdy mróz szczypie w  uszy https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746  dla dzieci i młodzieży szczególne promocje – proszę o kontakt – tel 509 33 89 39

para na lwce

Tymczasem wracamy do naszej sytuacji sniegowej, w ciągu dzisiejszego dnia zrobiło się naprawdę zimno jednak niska temperatura nie wszystkim przeszkadzała, jak mówił przed laty mój stryj „bodajże to młodym być”. Czyżby dla nich mróż był również atrakcją?, a może to Święty Gabriel sprawił, że siędzącej na ławeczce parze było cieplej?

Muzeum Zamojskie – Fotografująca Ziemianka

baby

Ostatnio miałem przyjemność obejrzeć wystawę w Muzeum Zamojskim w Zamościu„Fotografująca Ziemianka”, przedstawiającą zdjęcia Zofii Malczewskiej z Sitna, ostatniej przedstawicielki starego, szlacheckiego rodu. Na fotografiach możemy zaobserwować życie zamojskiej wsi, poznać zwyczaje chłopów, jak wyglądały wówczas prace polowe, czy szczególnie cenne – zobaczyć stroje miejscowych włościan.

 ziemianka

Poza tym Zofia Malczewska przedstawiła członków swojej rodziny podczas najważniejszych ale mniej istotnych momentów ich życia, od święta i na codzień. Najbardziej wartościowe wydają się być fotografię pałacu Malczewskich w Sitnie i jego bliskie okolice – ogród, park, staw parkowy, czy oranżerię. 

Warto odwiedzić nasze muzeum, wystawa jest czynna do końca zimy a nawet kilka dni dłużej. Możemy tam zobaczyć ponad 60  starych fotografii ( tu jedynie 2 miniaturki) i doświadczyć ducha dawnej Polski…

Zamojska Osobowość Roku

morando

Kapituła Zamojskiej Osobowości Roku MORANDO 2013 nominowała do tytułu 5 osób. 
Głosowanie na jedną z osób na fanpage Fundacji im. Bernardo Morando oraz na stronie głównej www.roztocze.net (patrz ankieta w prawej kolumnie). To są dwa głosy wśród 13, a pozostałe 11 należy do stałych członków Kapituły. Głosowanie trwa do 17 stycznia ( do godz. 20.00). Werdykt Kapituły zostanie ogłoszony 18 stycznia.

 

Nominowani (kolejność alfabetyczna):
 
 
 
Marek Jawor – przedsiębiorca, wydawca albumów i przewodników o Zamościu i Roztoczu, również dziennikarz i fotografik, regionalista. Prezes Lokalnej Organizacji Turystycznej „Zamość i Roztocze”, w której koordynuje w imieniu kilkudziesięciu przedsiębiorstw promocję miasta i regionu. W 2013 roku wydał kolejną, poprawioną edycję albumu „Zamość – miasto idealne”, do którego napisał teksty i wykonał znakomite zdjęcia.
 
 
 
Barbara Kolbus – prezes Stowarzyszenia „Projekt-Europa”, jako zamojski „Latarnik” (Polska Cyfrowa Równych Szans) animuje przedsięwzięcia promujące wiedzę o internecie i multimediach wśród ludzi starszych. Od kilku lat organizuje Zamojską Grę Miejską. W 2013 roku, w jej czwartej edycji wzięło udział aż 21 drużyn. W 2013 roku organizowała Święto Samorządu Lokalnego. Więcej o Stowarzyszeniu: http://projekteuropa.pl/
 
 
 
Waldemar Leszczyński – dyrektor Bursy Międzyszkolnej nr 2 w Zamościu, w której, we wzorcowy sposób, realizowane są prekursorskie pomysły propagujące wśród młodzieży wiedzę o Zamościu i regionie: sadzenie dębów pamięci, organizacja turnieju wiedzy o mieście, redagowanie kwartalnika „Bursorka”, stworzenie centrum bibliotecznego. W 2013 roku nominat nadzorował projekt „Ocalić od zapomnienia – kalejdoskop wspomnień”, angażujący młodych ludzi w zbieranie i redagowanie wspomnień uczestników II Wojny Światowej. Efektem tej prac jest wydana drukiem książka. Więcej o Bursie: www.bursa2-zamosc.net
 
 
 
Alicja Saturska – muzyk, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Chóru „Rezonans”, dyrygent i kierownik artystyczny Chóru „Rezonans”. Organizatorka i kierownik artystyczny festiwalu „Triduum Caecilianum”, który w 2013 roku uzyskał – z okazji X-tej edycji – szczególną formę. Wykonanie IX Symfonii Ludwika van Beethovena w Katedrze Zamojskiej miało w Zamościu charakter historyczny, ponieważ było to pierwsze wykonanie tego dzieła w naszym mieście i w dodatku transmitowane na żywo w Katolickim Radiu Zamość.
 
 
 
Mateusz Szulakiewicz – prezes Stowarzyszenia „Wszystko Gra”, organizator wydarzeń kulturalnych (muzyka, teatr, plastyka, film i innych) w przestrzeni miejskiej. Sztandarowym działaniem Stowarzyszenia jest Festiwal „Wszystko Gra”. W 2013 roku jego trzecia edycja trwała cztery dni, a gwiazdami były zespoły: Lao Che i KSU. W ubiegłym roku w kazamacie wschodniej Bastionu I Stowarzyszanie zorganizowało ponad 25 koncertów, w których wzięło udział ponad 40 zespołów.

 

Promocja Zamościa

Film promujący Lubelskie, pięknie się zaczyna scenką w Mieście Arkad oraz kończy przed ratuszem 🙂 , zatem pytanie: co się podoba a co mniej ?

http://www.youtube.com/watch?v=OG9r0nw_-YI

Poza tym mam do przekazania infomację : Dziś o godz. 16,00 w „Lunecie” na spotkanie z Eweliną Polańską, historykiem sztuki.  Temat spotkania to Jan Zamoyski jako student Uniwersytetu Padewskiego oraz inni wybitni Polacy studiujący w czasach Jana w Padwie.  Jana Zamoyskiego i innych studentów studiujących w Padwie.
Zdecydowanie warto przyjść, na koniec szczególna atrakcja –  będzie okazja do pokolędowania i śpiewów roztoczasnich pieśni, a to prawie każdy Przewodnik po Zamościu bardzo lubi.

Zdobycie Zamościa

panorama zamościa starego okMówi się, że Zamość jest niezdobytą twierdzą, jednakże wtajemniczeni wiedzą:-) , że szturmem Hetmański Gród został zdobyty przez …wojska Polskie , a jeden ze zdobywców ma w Zamościu swoją ulicę gdzie ona sie znajduję? . Przewodnik po Zamościu dziś przedstawia te wydarzenia.

Naczelny wódz wojsk Księstwa Warszawskiego  książę Józef Poniatowski po bitwie pod Raszynem – 19 IV 1809 –  rozpoczął ofensywę w kierunku Galicji. Po wkroczeniu do Lublina wojska dowodzone przez gen. Kamieńskiego przybyły pod Zamość w dniu 15 V 1809. Załoga austriacka liczyła wówczas około 3 tys. ludzi, którymi dowodził pułk. Ferdynand Paluszky. Austriacy się nie poddawali. W związku z tym  książę Józef Poniatowski przysłał pod Zamość oddziały pod dowództwem artylerzysty gen. Jana Pelletiera, który przejął dowództwo nad wojskami polskimi. Mimo wzmocnienia zdobycie twierdzy nie było łatwe, w związku z tym wysłano kolejne posiłki , jednakże  Austriacy stacjonujący w Zamościu nadal się nie poddawali. Nocą z 19 na 20 V wojska polskie zaskoczyły obrońców i przypuściły szturm, po którym opór austriacki został złamany a oblegający przekroczyli mury twierdzy.  w końcowym efekcie walki toczyły sie przed  ratuszem i zakończyły na Rynku Wielkim, Austriacy skapitulowali . W szturmie zginęło ok. 300 żołnierzy austriackich 10 razy mniej żołnierzy polskich. Reszta żołnierzy austriackich, wraz z komendantem, trafiła do niewoli. Należy także dodać, że wojska Księstwa Warszawskiego były wspierane przez mieszkańców Zamościa i okolic, którzy przekazywali ważne  informacje jak również walczyli z bronią w ręku.

22 V 1809 r. na Rynku Wielkim odbył się uroczysty przegląd wojska z udziałem księcia Józefa Poniatowskiego. Książe został entuzjastycznie przywitany przez Zamościan, a w kolegiacie odprawiono specjalne dziękczynne nabożeństwo. Na mocy pokoju zawartego między cesarzem Napoleonem a Austrią w Schoenbrunn (14 X 1809) terytorium Księstwa Warszawskiego powiększyło się o tereny Galicji Zachodniej i okręg zamojski Galicji Wschodniej.

Przy ulicy Grodzkiej

pomnik zamo z grodziej
Jest w Zamościu ulica Gordzka, a przy tej ulicy mieści się księgarnia, do której już pod koniec tygodnia spodziewana jest dostawa książki „Resortowe Dzieci” – jak mówią – niedaleko pada jabłko od jabłoni, czym skorupka za młodu nasiąknie… . Przed świętami I edycja rozeszła się w piorunującym tempie, rozważane są zapisy na nową edycję, warto zainteresować się tą pozycją , nowych egzamplarzy jest zaledwie 40 tysiecy a popyt zdecydowanie przewyższa podaż…

Poza tym sa inne powody by odwiedzić tą księgarnie, wiele wartościowych książek, a szczególnie polecam te dotczące Zamościa i Zamojszczyzny. Ostatnio na przykład ukazała się poszerzona II edycja „Encyklopedii Zamościa„, gdzie znajdziemy niezwykle cenne informacje, ciekawostki, anegdoty o Hetmańskim Grodzie, o ludzich związanych z miastem, przy czytaniu spotka nas wiele atrakcji. Dobrze jest mieć w swojej biblioteczce tą pozycję, będzie z pewnością jej niezwykle cenną ozdobą. Można nabyć równiez książkę o życiu Stanisława Kostki Zamoyskiego, który jest ojcem rodu Zamoyskich, własnie od niego wywodzą sie Zamoscy żyjący  i rozsiani po Polsce i świecie.

Koncert kolęd w zamojskiej katedrze

katedra szopka i królowie

Dziś o godz. 19.30 w Święto Trzech Króli, w zamojskiej katedrze odbędzie się noworoczny Koncert Kolęd i Pastorałek. Warto przyjśc posłuchać (i pośpiewać) kolędowania po górlasku w wykonaniu zespołu z Podchala „Turnioki”.

https://www.youtube.com/watch?v=fW3NR14jyf0

Zagra również nasza  Orkiestra Symfoniczna imienia Karola Namysłowskiego pod dyrekcją Tadeusza Wicherka. Warto zatem wybrać się wieczorem do zamojskiej światyni, a w oczekiwaniu na  bożonarodzeniowy występ możemy podziwiać jej zabytkowe wnętrze.

katedra orkiesta ok Dziś podczas tego wirtualnego zwiedzania Zamościa (konkretnie Zamościa w skali micro – ale o tym więcej innym razem 🙂 ) skoncentruje się na prezbiterium ( na zdjęciu z zamośćonline po lewej stronie obrazy o których mowa ) gdzie zobaczymy wspaniały ołtarz główny z obrazem „niewiernego” Tomasza dotykającego ran Zmartwychwstałego Chrystusa czy marmurowe posągi książąt Kościoła i dwóch wielkich Świętych Janów patronów założyciela kolegiaty. Po bokach ujrzymy cztery obrazy namalowane przez nadwornego malarza II Ordynata – Jana Kasińskiego a przedstawiającego żywot i śmierć Świętego Tomasza.  To ostatnie dzieło jest interesujące, i szczególnie godne uwagi gdyż wyrażnie nawiązuje do losów protoplasty rodu Zamoyskich czyli Floriana Szarego, podobnie jak Tomasz przebitego  włóczniami .

Gdy juz oderwiemy się od zabytków zamojskiej katedry i wrócimy do rzeczywistości usłyszymy z pewnością  wspaniałe akordy przypominające nam o tym że właśnie czas zakończyć radosny czas Bożego Narodzenia a najlepiej to uczynimy przez wspólne wesołe kolędowanie. 

Trzech Króli w Zamościu

iwona cieplikiewicz ratusz

Zdjęcie Iwony Cieplikiwicz wykonane w dzień Bożego Narodzenia, lecz ta gwiazda doskonale wypada także dziś w przeddzień Święta Objawienia Pańskiego. Medrcy, którzy ok. 1000 kilometrów, kierowani gwiazdą, zmierzali do Betlejem aby ofiarować Dziecięciu Bożemu złoto – oznakę władzy królewskiej, kadzidło – jako uznanie w Dziecięciu Boga, mirrę jako zapowiedź śmierci ( służyła do namaszczania ciała zmarłego)
 Mt 2, 1-12:
 „Wówczas gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, ażprzyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Widok tej gwiazdy napełnił ich bardzo wielką radością…”