Archiwa tagu: Rotunda Zamość zwiedzanie

80 lat Armii Krajowej – Powstanie Zamojskie

Przypomnujmy sobie początek drugiej wojny światowej 31 sierpnia 1939 Niemcy przebrani za Polaków wtargnęli do radistacji w Gliwicach (w tym czasie Gliwice należały do III rzeszy). Z radiosatacji został badany komunikat: „Uwaga, tu Gliwice. Radiostacja znajduje się w rękach polskich…”. Dwie godziny później Radio Berlin nadało już obszerny komunikat o „napadzie Polaków” na radiostację; podano też, że za napastnikami posuwają się polskie wojska z ciężką artylerią, że będą mordować kobiety i dzieci. Temat podjęto też w innych krajach. Te wydarzenia były pretekstem do wypowiedzenia wojny Polsce przez Rzeszę. Żyjemy w czasach gdy warto mieć na uwadze takie informacje , wiemy ze historia lubi się powtarzać.

O Armii Krajowej

Pierwsze oddziały Służby Zwycięstwu Polsce najszybciej w Polsce powstały na Zamojszczyźnie, działo się to zaraz po zakończeniu działań obronnych we wrześniu 1939 r. Partyzanci zdobyli broń na skutek kapitulacji polskich wojsk w lasach pod Tomaszowem Lubelskim, a także innych miejscach bitew, następnie SZP została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej. Z rozkazu naczelnego wodza, generała Władysława Sikorskiego, dokładnie 80 lat temu – 14 lutego 1942 roku ZWZ przekształcono w Armię Krajową, która stała się największą konspiracyjną siłą zbrojną na okupowanych terenach Polski i najlepiej zorganizowanym państwem podziemnym w Europie . Zaprzysiężonych zostało około 400 tys. żołnierzy podziemia a ich głównym celem było odzyskanie utraconej wolności !

Pod koniec 1942 roku, we współpracy z oddziałami Batalionów chłopskich żołnierze AK rozpoczęli akcje dywersyjne przeciwko Niemcom, następnie walczyli w bitwach, organizowali: wysadzenie linii kolejowych, napady na wsie zasiedlone przez kolonistów niemieckich, na poczty czy inne instytucje okupanta. Działania podejmowano również w obronie wysiedlanych mieszkańców i Dzieci Zamojszczyzny. Sami Niemcy określi te akcje polskiego Ruchu Oporu jako „Powstanie Zamojskie„. Jedna z największych bitew w okolicy Zamościa została stoczona przez BCh i AK 1 lutego 1943 roku pod Zaborecznem – w poniższym artykule więcej na ten temat https://przewodnikzamosc.pl/?p=4744

Na początku 2022 roku na zamojskiej Rotundzie po niedawno przeprowadzonym generalnym remoncie urządzono miedzy innymi cele Armii Krajowej i Powstania Zamojskiego . Na zdjęciu słowa przysięgi, która składali żołnierze Armii Krajowej oraz jedno z zamordowanych przez niemców Dzieci Zamojszczyzny .

Czesława Kwoka – Dziecko Zamojszczyzny i rota przysięgi AK

Przedstawiam także zdjęcie przedstawiające wnętrze kaplicy na Rotundzie, poświęconej Partyzantom, którzy walczyli o wolność Polski, o wolność Zamojszczyzny.

Żołnierze Inspektoratu Zamość AK

Na zdjęciu poniżej Rotunda – Groby Żołnierzy Armii Krajowej, którzy zginęli w różnych bitwach w czasie Powstania Zamojskiego oraz w obronie pacyfikowanych wsi. W odpowiedzi na dzielną postawę polskiego Ruchu Oporu na Zamojskiej Ziemi Heinrich Himmler wydał siłom okupanta następujący rozkaz ” Gdy będzie konieczne, należy wytępić całe polskie wsie”

Groby partyzantów

W ramach prowadzonej Pacyfikacji oZamojszczyzny, niemcy planowali wysiedlić około 700 polskich wsi, lecz na skutek dzielnej postawu polskich partyzantów udało im się jedynie około 300, dlatego uważa się, że Powstanie Zamojskie zakończyło się zwycięstwem, przynajmniej częściowym. Zapraszam na zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem, podczas którego odwiedzimy także zamojską Rotundę tel. 509 338 939

Listopadowe Zwiedzanie Zamościa – Katedra, Rotunda, Miejsca Pamięci…

Listopad to nostalgiczny, przywołujący pamięć o bohaterach naszej przeszłości miesiąc. W tym czasie zapraszam na szczególne zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem. Na początku zapraszam do zamojskiej katedry, w jej kryptach  pochowani zostali Ordynaci Zamoyscy, oraz większość ich żon, pochodzących  z tak znamienitych rodów jak Czartoryscy, Poniatowscy, Potoccy, Tarnowscy, Sapieha, Ostrogscy, Działyńscy, Zółtowscy. W podziemiach  świątyni pochowani zostali także profesorowie Akademii Zamojskiej, biskupi z rodu Zamoyskich oraz stojący – od końca XVI wieku do końca wieku XX – na czele Kapituły Zamojskiej księża Infułaci. Na zdjęciu możemy zobaczyć trumny hetmana  Jana Zamoyskiego i jego syna kanclerza Tomasza Zamoyskiego, o nich jednak pisałem w wielu innych artykułach np: https://przewodnikzamosc.pl/?s=hetman+zamoyski. Niestety od kilkunastu lat nie można już wchodzić do krypt katedry, wyjątkowo jednak gdy większa grupa szczególnie o to poprosi, to teraz w listopadzie zorganizujemy zwiedzanie podziemi dawnej kolegiaty

????????????????????????????????????

Pochówek ostatniego Ordynata Jana Zamoyskiego miał miejsce w roku 2002, niedługo po nim pochowane zostały ( po raz drugi) doczesne szczątki jego małżonki Róży, sprowadzone do Zamościa z warszawskich Powązek.

,roza

Róża Zamoyska z Żółtowskich nazywana Aniołem Dobroci, w czasie wojny była przewodniczącą Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Zwierzyńcu oraz opiekunką dzieci uwięzionych w tutejszym obozie przejściowym. Jakże często zwyciężała w sprawach wydawać by się mogło beznadziejnych, jak chociażby w przypadku Dzieci Zamojszczyzny, o czym piszę niżej. Zmarła tragicznie 40 lat temu – w październiku 1976 roku w Warszawie – podczas wypadku autobusu. W trzydziestą trzecią rocznicę wspólnego pożycia napisała do swego ukochanego męża Jana : „Kochany, będąc w tym dniu daleko, myślę, że umieliśmy zachować receptę naszej wspólnej miłości, niech ona trwa i w tym duchu piszę, jedyny mój. Twoja Rózia”. Rodzina Zamoyskich miała w czasie II wojny światowej  szczególne zasługi w ratowaniu Dzieci Zamojszczyzny. Dzięki Janowi, Róży a także innym mieszkańcom Zwierzyńca  uratowanych zostało, a konkretnie wyprowadzono  z obozu przesiedleńczego ponad czterystu pięćdziesięciu  najmłodszych mieszkańców Ziemi Zamojskiej. Dziećmi przez długi czas opiekowały się Róża wraz z paniami ze Zwierzyńca, a po zakończeniu wojny wróciły one do swych rodzin.

zamoyscy

Na zdjęciu Jan i Róża Zamoyscy ( wiele pamiątek możemy zobaczyć na Rotundzie)

Warto także zwiedzić Zamość i właśnie teraz zwrócić uwagę na pomniki  Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich czy pamięci pomordowanych i wysiedlonych Dzieci Zamojszczyzny

W czasie tych smutnych dni listopadowych wspominamy naszych bohaterów, mogiły wielu odnajdziemy w południowej części miasta. Rotunda to dawna działobitnia, wybudowaną ją  jeszcze na początku XIX wieku,  miała ważne znacznie obronne.  Obecnie jest to  Muzeum Martyrologii Ludności Zamojszczyzny z czasów II wojny światowej, tutaj Niemcy zabili  około 8 tyś osób Polaków. Miejsce kaźni w dużej mierze dla inteligencji polskiej, duchowieństwa oraz kierownictwa i żołnierzy ruchu oporu. Pochowana tu również żołnierzy radzieckich a także Żydów

rotnd-aw-mgele-lad

 Rotunda – miejsce pamięci zamordowanych naszych rodaków, jakże często dziadków, babć czy wujków, to szczególny czas gdy wspominamy bliskich, jak również tych którzy walczyli, oddawali życie abyśmy my mogli żyć wolni.

W celach od III – XV znajdują się tablice, epitafia dla uczenia męczeńskiej śmierci Polaków, głównie mieszkańców Zamojskiej Ziemi. Do ofiar należą  jakże często nieletni harcerze,  a także nauczyciele, kupcy, rzemieślnicy, czy pojedyncze osoby, które nie mają swoich mogił i w poszczególnych celach postawione zostały pomnik ich pamięci.

Natomiast w ostatnich celach począwszy od XVI znajduje się wystawa „Ku przestrodze i pamięci 1939 -1944„. Możemy tam obejrzeć  tablice, plansze informacyjne, kopie dokumentów oraz materiałów archiwalnych, które przedstawiają historię Zamojszczyzny  i Zamościa w latach II wojny światowej

rotunda-zydzie-i-rosjPrzed wejściem i wokół Rotundy znajdują się groby osób walczących o wolność w czasie wojny obronnej Września 1939 r oraz z czasów Powstania Zamojskiego. rotun-z-tabic-w-mgle-krzyz

Wycieczka z przewodnikiem, urlop 2016 r. … Zamość i Roztocze

Program zwiedzania Zamościa i Roztocza ( 3 dni)

Jeśli dysponują Państwo mniejszą ilością wolnego czasu, można zorganizować jedno lub dwudniową wycieczkę z przewodnikiem – tel 509 33 89 39 – po najpiękniejszych miejscach Zamościa i okolic. U nas rzeczywiście można odpocząć oraz cieszyć się każdą chwilą.

I dzień – Zamość

Zd. 1 Zamość

1. Rynek Wielki z arkadowymi kamienicami i ratuszem Witam Panią,

  1. Rynek Solny i Wodny,
  1. Akademia Zamojska,
  1. Park na terenach pofortecznych,
  1. Synagoga renesansowa wraz z mykwą ,
  1. Nadszaniec, mury miasta i bramy, ( wstęp 8,5 zł) albo punkt widokowy ( 2,5 zł)

Obiad ( mogę zaproponować dobry lokal ze smacznym i w przystępnej cenie menu)

  1. Muzeum Zamojskie (wstęp 6 zł),
  1. Pomnik Jana Zamoyskiego i Pałac,
  1. Katedra zamojska i Muzeum Sakralne ( wstęp 3 zł ),
  1. Rotudna – Miejsce Martyrologii Zamojszczyzny

11. Arsenał i Prochownia (wstęp 6 zł )

12. Możliwość przejażdżki w roztoczańskiej stadninie koni ( na granicy Parku Narodowego) plus  ognisko czy posiłek.

II dzień – Roztocze Środkowe i Zachodnie

  1. Sąsiadka – ruiny i opowieść o średniowiecznym grodzie czerwieńskim
  1. Radecznica – Sanktuarium Objawień Świętego Antoniego oraz park i źródełko,
  1. Szczebrzeszyn – rynek, XVII- wieczne kościoły, cerkiew, synagoga pomnik chrząszcza, stary młyn wodny,
  1. Zwierzyniec – kościół na wodzie, były niemiecki obóz przesiedleńczy dla Dzieci Zamojszczyzny, zabudowania Ordynacji Zamojskiej, browar z przełomu XVIII/XIX wieku, rezerwat konika polskiego, karczma młyn, niezwykłe historie przewodnika o dawnych dziejach jednej z piękniejszych  miejscowości Zamojszczyzny. Spacer po trasach turystycznych w Zwierzyńcu.

Zd. 2 Zwierzyniec

5 Winnica lub Stadnina na Roztoczu, degustacja wina możliwość zakupu. Miejsce pod ognisko, ewentualnie gorący posiłek pod stylową, drewnianą wiatą w uroczym zakątku.. Opowieść i spacer po pięknym lesie.

III Dzień – Roztocze Środkowe i Wschodnie

1. Górecko Kościelne – stary, modrzewiowy kościół św Stanisława, aleja kilkusetletnich dębów, rzeka Szum, spacer.

2. Guciów – gospodarstwo chłopskie z XIX wieku ( karczma w starym stylu) i muzeum, (wstęp 6 zł)

Zd. 3 Guciów

  1. Krasnobród Sanktuarium ufundowane przez Królową Marysieńkę, Kaplica Objawień Matki Bożej na wodzie, pałac Leszczyńskich, panoramicznie położony zalew.

  1. Rezerwat „Czartowe Pole”, wodospady ruiny starej papierni,

  1. Szumy – Rezerwat nad Tanwią, wodospady i trasa

  1. Narol – pałac rodowy Łosiów i park, (wstęp ok 3 zł)

Zd. 4 Narol

Pomogę także w znalezieniu dobrego hotelu, spływu kajakowego, przejażdżki na wozach lasami Roztocza,  i innych atrakcji. Kontakt w sprawie wycieczek : tel 509 33 89 39 lub przewodnikzamosc@gmail.com