Na prima aprilis anegdota o Janie Zamoyskim

W ten żartobliwy dzień przedstawiam anegdotyczną opowieść Michała Żółtowskiego, brata ciotecznego Ordynatowej  Róży Zamoyskiej z Żółtowskich. „Opowiem, co słyszałem o Janie Władysławie Zamoyskim z Podzamcza. Był żonaty z Francuzką, Ludwiką Eugenią Pelissier, księżniczką de Malakoff. Będąc z nią w Wiedniu, chciał, by została mianowana damą dworu na dworze cesarskim. Takie były wtedy zwyczaje w rodzinach arystokratycznych. Tu jednak zaczęły się trudności. Na dworze istniała specjalna komisja mająca o takiej nominacji decydować. Jej dochodzenia wypadły negatywnie. Ojciec młodej Zamoyskiej, marszałek Pelissier, choć nosił tytuł książęcy nadany przez Napoleona III za zdobycie twierdzy w czasie wojny krymskiej, nie pochodził ze szlachty. Dama dworu musiała posiadać aż 16 świadectw swego szlacheckiego pochodzenia, wliczając […]

Pierwsze zwycięstwa ( z Rosją ) Jana Zamoyskiego

                                           HETMAN WIELKI KORONNY  JAN ZAMOYSKI Stefan Batory nie mówił po polsku, jednak bardzo szybko dostrzegł i docenił  osobę Jana Zamoyskiego, oczywiście pomogł w tym  fakt, że obydwaj świetnie władali kilkoma językami obcymi oraz jako absolwenci wspaniałej Akademii w Padwie doskonale się rozumieli. W Zamościu  pod kierownctwem włoskiego architekta Bernardo Morando od kilku miesięcy trwały pracę przy budowie miasta: wznoszono już pałac Zamoyskich, pierwsze kamienice przy rynku czy mury obronne  —  lecz  historyczne zwiedzanie Zamościa z przewodnikiem tu:   https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746  zapraszam serdecznie . W tym właśnie czasie  doszło do  drugiej wyprawy na Moskwę. Pod Wileżem w dniu 6 sierpnia 1580 roku, a zatem w święto Przemienienia Pańskiego (znamy kaplicę Zamoyskich  w katedrze!) miała miejsce pierwsza […]

Zamość – Hetmański Gród

Hetman Jan Zamoyski zastanawiając się nad wyborem miejsca gdzie wybuduje swoje Idealne Miasto postanowił uczynić to na skrzyżowaniu dwóch szlaków handlowych, pierwszy wiódł od Gdańska przez Warszawę  Zamość, Lwów w kierunku Morza Czarnego a drugi od Kijowa, przez Zamość, Kraków w kierunku Pragi i zachodniej Europy. Przywilej lokacyjny z dnia 12 czerwca 1580 r. króla Stefana Batorego zatwierdzał trzy jarmarki, z których jeden pozostał nam do dnia dzisiejszego :-), zawsze  w niedzielę najbliższą po 12 czerwca . Kupcy, którzy przed wiekami  podążali wspomnianymi szlakami zostali zobowiązani do wjazdu do Hetmańskiego Grodu i rozłożenia tu swych towarów. Dzięki tej decyzji Zamość bardzo szybko się rozwijał, bogacił się nie tylko Kanclerz i Hetman Królestwa Polskiego Obojga Rzeczypospolitej ale także miejscowa szlachta […]

Willa Zamoyskich w Zwierzyńcu

W  bliskiej okolicy stała willa Zamoyskich Podczas zimowego zwiedzanie Roztocza  mieliśmy  przyjemność znaleźć się bardzo blisko miejsca gdzie  przed wiekami Jan Zamoyski wybudował renesansową wille. W styczniu A.D. 1578, podczas mrożnej zimy – podobnie jak teraz – miały miejsce gody Jana Zamoyskiego z młodziutką i piękną Księzniczką Krystyną Radzwiłłówną.   Przyszły hetman przez kilka lat zabiegał  o Jej rękę, korespondował ze stryjem ( a bratem królowej ) Mikołajem Rudym, aż ten wreszcie wyraził zgodę na ślub – dostrzegając jak szybko rośnie pozycja i znaczenia Zamoyskiego w Rzeczypospolitej, wówczas Podkanclerzego koronnego, a w dwa miesiące po ślubie Kanclerz Wielki Koronny Obojga Rzeczypospolitej. Jednakże powróćmy do głównego wątek tego wpisu, podczas uroczystości weselnych w […]

Piękna karta życia Zamoyskiego, u boku Batorego

Dlaczego piszę na tym blogu o królu Stefanie ? Był to monarcha z którym przez cały okres jego panowania współdziałał Jan Zamoyski, za jego rządów został podkanclerzym a następnie  w dniu 1 III 1578 roku (późniejszy) Pan na Zamościu Kanclerzem Wielkim Koronnym. W czerwcu 1579 rozpoczęła się I wyprawa moskiewska, a dzięki zabiegom Kanclerza wśród szlachty Sejm uchwalił niezbędne podatki na dwa kolejne lata wojny z Moskwą. 6 VIII 1580 roku Zamoyski odniósł pierwsze zwycięstwo, zdobył wraz ze swym wojskiem twierdzę Wileż, rok później 11 VIII 1581 roku został mianowany przez Stefana Batorego – w uznaniu  zasług – Hetmanem Wielkim Koronnym i jako pierwszy w Polsce połączył stanowiska kanclerza i […]

Batory i Zamoyski

14 grudnia 1575 roku, czyli mija kolejna rocznica) Stefan Batory ogłoszony został królem Polski. W czasie panowania Batorego, na początku lat osiemdziesiątych XVI wieku Iwan Groźny zajął Inflanty, które należały do Litwy, dochodziło do masowych gwałtów i morderstw . W odpowiedzi na te działania cara król wspólnie z „naszym” hetmanem Janem Zamoyskim doprowadzili do trzech zwycięskich wypraw moskiewskich przeciwko Iwanowi Groźnemu. W arkana polityki wewnętrznej wprowadził Króla Stefana kanclerz, który był doskonale zorientowany  polityce wewnętrznej i znał genezę waśni rodowych. W tym czasie mówiono, że Batory bez Zamoyskiego nie powinien udawać się na sejm, jeżeli natomiast chodzi o działania wojenne to właśnie  król był wzorem dla hetmana. Na obrazie Jana […]

Jan Zamoyski na tarasie cz II

Widok z wysokości zamkowej wieży ( której nie ma 🙂 ) Wróćmy tymczasem na taras belwederu, pewnego sierpniowego wieczoru Jan niepostrzeżenie przyprowadza tu swojego syna,  niespełna dwuletniego Tomasza, który z wielką radością biega po altanie. Hetman nie może nacieszyć się widokiem upragnionego potomka, szybko jednak przed oczyma przemakają jego piękne i dobre małżonki, które tak miłował . Anna, Krystyna, Gryzelda … ile dały mu szczęścia !, ale ile także tragicznego smutku. Żony umierały w kwiecie wieku, gdy życie stało przed nimi otworem, wydawało się im ( po kolei), że teraz tylko cieszyć się szczęściem u boku wielkiego i dobrego męża. Po kolejnych wizytach śmierci, zawsze w czarny strój przebrany nie […]

Jan Zamoyski na tarasie pałacu w Zamościu

Obraz Pałacu Zamojskiego przedstawia już stan późniejszy lecz wygląd pałacu jest znacznie bliższy czasów hetmana Zamoyskiego niż ten obecny. Kończyła się wiosna  Anno Domini 1595, minęło  kilka lat od wojen moskiewskich króla Stefana Batorego i było tuż przed wyprawą na Mołdawię, w tym czasie rządy w Rzeczypospolitej sprawował Zygmunt III Waza, który  wielkim przyjacielem Kanclerza Wielkiego Koronnego Jana Zamoyskiego niestety nie był. Hetman Jan zwykł wychodzić popołudniu, gdy słońce już było nisko nad horyzontem na taras altany. Jeszcze nie tak dawno zdarzało się, że bywał we wznoszonym przez siebie grodzie jedyne kilka dni w ciągu całego roku, czas swój spędzając razem z przyjacielem, królem Stefanem pod Smoleńskiem, Pskowem czy Wielkimi Łukami. Teraz również nie miał wiele wolnych […]

Msza święta za Fundatorów i krypty Zamoyskich w katedrze

Dziś wieczorem w Katedrze w 376 rocznicę konsekracji katedry odbyła się msza święta w intencji Fundatorów ze szczególnym uwzględnieniem Hetmana Wielkiego Koronnego Jana Zamoyskiego, Dobroczyńców, Architektów, Konserwatorów. Następnie miało miejsce zejście do krypt, gdzie spoczywa szesnastu Ordynatów, niektóre spośród ich Małżonek z  rodów j: Ostrogskich, Sapiechów, Potockich, Złotowskich, Czartoryskich… Pan Prezydent Marcin Zamoyski złożył kwiaty na grobach swoich przodków, którzy przez wieki dbali zarówno o zamojską świątynie jak  i Hetmański Gród. Jak widzimy na zdjęciu przed trumną Hetmana Jana pali się święca, a proszę sobie wyobrazić, że na Jego pogrzebie w zamojskiej kolegiacie w roku 1605 płoneło 10 tyś świec !   Kwiaty złozone przy trumnie ostatniego Ordynata Jana Zamoyskiego, jego małzonki , ojca Maurycego, dziadka…

Święto Niepodległości w Zamościu – Maurycy Zamoyski

Dziś na Rynku Wielki w Zamościu miały miejsce uroczystości z okazji 95 rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. Wspaniałe, okolicznościowe przemówienie wygłosił prezydent Zamościa Marcin Zamoyski, wnuk XIV Ordynata Maurycego Zamoyskiego, postaci wyjątkowo zasłużonej dla przywrócenia wolności w Rzeczypospoliej po okresie czarnej nocy zaborów. Według wielu historyków Maurycy Zamoyski uważany jest za czwartą osobę po Piłsudskim, Dmowskim i Paderwskim w okresie Wielkiej Wojny oraz okresu kształtowania granic niepodległej Polski do roku 1921, mający ogromny wpływ w walce o wolność. Współtworzył on armię polską we Francji pod dowództwem gen. Józefa Hallera, zastawił Ordynacje Zamojską ! aby uzsykać broń na wojnę polsko-bolszewicką, w dużej mierze finansował działania Romana Dmowskiego, był obok Ignacego Paderwskiego […]