Archiwa tagu: idealne miasto zamość

Stanisław Żółkiewski zdobywca Moskwy

408 lat temu 9 X 1610 r., zwyciężywszy wcześniej Rosjan i Szwedów pod Kłuszynem polskie wojska dowodzone przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego zajęły Kreml. Warto wiedzieć, że Stanisław Żółkiewski był jednym z najdzielniejszych żołnierzy Jana Zamoyskiego. Zólkiewski, jako powinowaty kanclerza Zamoyskiego bywał w Zamościu, obserwując jak budowane jest idealne, renesansowe miasto, które było inspiracją dla ufundowania prze niego Żółkwi.

Stanisław Żółkiewski osobiście wkroczył na Kreml, gdzie oczekiwała go duma bojarska, wraz z hetmanem do Moskwy wkroczyło 4 tysiące polskich żołnierzy.

 Władysław IV, już jako dziecko mógł być władcą na Kremlu- bojarzy się zgadzali tylko jego ojciec Zygmunt III miał zbyt wygórowane ambicje, choć także lękał się o los małoletniego syna. Pamiętajmy jednakże, że Władysław Waza (król Polski od 1632 r.) aż do 1634 r. był „tytularnym” carem Rosji. Ważnym warunkiem przejęcia przez Polaków  w pełni  władzy na Kremlu  było  przejście Rosji na katolicyzm było szansą dla Moskali, a tak do dziś pozostają w kręgu zupełnie innej cywilizacji.

Miasto Roku … Zamość !

Zagłosuj na Zamość ! – jest piękny, jest bezpieczny, jest idealny. http://www.hrs.com/pl/projekty/miasto-roku/contestants/zamosc – tu oddajemy głos ! . To miasto zachwyca już od stuleci, przyciąga swym niezwykłym, niepowtarzalnym   urokiem oraz oryginalnością.sam_5776

W Zamościu dziś pada śnieg

Zamość powstał – na tzw surowym korzeniu (in cruda radice) na mocy aktu lokacyjnego, który podpisał król Stefan Batory w roku 1580. Już po trzydziestu latach dzięki inicjatywie i funduszom Jana Zamoyskiego oraz wirtuozerii architekta Bernardo Morando wybudowana została kolegiata, pałac, ratusz, gmach Akademii Zamojskiej, giełda, bastionowe mury obronne. Jest to jedyny na świecie, tak wyjątkowy układ urbanistyczny na świecie.

Padwa Północy, perła renesansu, niezdobyta twierdza, miasto arkad, miasto idealne, chluba Rzeczypospolitej  trafnie określają nasze miasto.

Dziś – po częściowo już przeprowadzonej renowacji – piękny Zamość także staje się miastem szczególnie przyciągającym mieszkańców nie tylko naszej Ojczyzny. Warto zapomnieć o codziennym gwarze i licznych obowiązkach, zjechać z głównych (życiowych) szlaków i przyjechać do nas …odpocząć nieco.

Zapraszam na wycieczki z przewodnikiem po Zamościu, zarówno latem jak i zimą – https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=1129

Piękno Zamościa

  • rudomicza rtuszRynek Wielki – także całe Stare Miastow Zamościu to doskonały przykład renesansowej harmonii i piękna. Jego wymiary o proporcjach 100 na 100 metrów to przecież idealny kwadrat. Przy Rynku, według projektu Bernardo Morando, zostały usytuowane podcieniowe kamieniczki, początkowo drewniane,  a następnie na skutek licznych pożarów oraz woli fundatora murowane. Wzorem dla mieszczan wznoszących swoje domy była kamienica samego kanclerza, zwana do dziś kamienicą Zamoyskich. W pierzei północnej wzniesiona została główna budowla Rynku, czyli ratusz – upiększany i przebudowywany na przestrzeni wieków, do dziś stanowi wizytówkę Padwy Północy.
    Jeżeli mówimy o pięknie, to pragnę zauważyć, że ostatnio podczas lektury natrafiłem na definicję „piękna” według Leona Battisty Albertiego, zatem piękno według tego włoskiego architekta, poety, malarza, filozofa to „harmonia wszystkich części dostosowanych do siebie tak, że nie można nic dodać ani zmienić nie psując całości”. Włoski architekt Perły Renesansu Bernardo Morando czerpał wzory z pism swojego rodaka, żyjącego ponad wiek wcześniej – Albertiego
    Znamy odniesienia hetmańskiego grodu do ciała ludzkiego, a jeśli nie to wrócimy jeszcze na Przewodniku po Zamościu do tego tematu. Pozostaje nam jedna ważna kwestia, co na temat piękna  mówili ulubieni autorzy, myśliciele  samego Jana Zamoyskiego
    Cyceron: „W ciele nazywa się pięknem jakąś odpowiednia postać członków (apta figura membrorum) w połączeniu z pewną przyjemnością barwy (cum coloris quadam suavitate)”. Definicja ta została później rozszerzona na piękno wzrokowe wszystkich rzeczy, na piękno dźwiękowe w muzyce, na piękno myśli w literaturze i nawet na piękno transcendentalne, zwłaszcza piękno duszy.
    Definicję stoicką przejmuje Św. Augustyn, którego młody Jan ze Skokówki tak bardzo umiłował podczas swych studiów w Padwie. Dodajmy, że to właśnie biskup Hippony miał decydujący wpływ na przyjęcie przez Zamoyskiego wiary katolickiej.  Doktor Kościoła Augustyn pisał: „Wszelka piękność cielesna polega na odpowiedniości części i przyjemnej barwie (partium congruentia cum quadam coloris suavitate). W tej definicji także odnajdujemy nawiązanie do planu budowy Zamościa.

Warto zwiedzać Muzeum Zamojskie.

ratusz ormia połkolePrzed nami ratusz widziany z podcieni, a po prawej stronie  możemy dostrzec Muzeum Zamojskie, które zajmuje najpiękniejsze zamojskie kamienice, czyli ormiańskie. Zbliża się Boże Narodzenie, wielu Zamościan, którzy aktualnie przebywają, pracują,  mieszkają ( nie ze swojej winy) poza Perłą Renesansu pojawi się w swym rodzinnym, ukochanym, mam nadzieję mieście. O tej porze roku  warto zwiedzać Zamość we wnętrzach, jako przewodnik proponuję dziś jedno z najciekawszych miejsc.

W Muzeum czeka na Ciebie wiele wspaniałych eksponatów, starych ksiąg, obrazów, broni, strojów, mebli.… Tuż po wejściu, na parterze znajduje się najważniejsza, moim zdaniem sala – poświęcona  hetmanowi i kanclerzowi wielkiemu kronnemu Obojga Rzeczypospolitej Janowi Saryuszowi Zamoyskiemu. Poznamy tu młodość, wiek dojrzały i ostatnie lata zycia założyciela Zamościa, zobaczymy portrety przedstawiające monarchów w czasie panowania których przyszło Mu żyć. Najświętniejszy dla niego okres to oczywiście rządy Stefana Batorego, gdy Zamoyski był drugą osobą w państwie. Po śmierci tego wielkiego, polskiego króla, nasz bohater długo zastanawiał się czy nie objąć rządów na Wawelu, wiele wskazuje na to, że główną przyczyną poniechania tych planów okazała się tzw. „sprawa Zborowskich”, o której opowiem podczas wycieczek :).

.Zamoyski byczyna

Na obrazie hetman Jan Zamoyski, w chwili największego tryumfu ( wiecej w Muzeum)

W sali tej możemy także podziwiać hetmański gród – na panoramicznej  makiecie zobaczymy między innymi  katedrę, ratusz, pałac,  gmach Akademii, kościoły czy mury otaczające i broniące miasto z każdej strony. Jednakże  aktualnie i w rzeczywistości, po ostatniej rekonstrukcji i renowacji –  bastionów, murów jest niewiele mniej niż przed wiekami. W innych komnatach muzeum na I i II piętrze  zgromadzono wiele pamiątek, dokumentów etc, które mówia o wielkiej przeszłości miasta i jego mieszkańców. Poznamy losy Ordynatów zamojskich i innych osób, które szczególnie przyczyniły się dla rozkwitu Miasta Idealnego. W Muzeum pracują prawdziwi pasjonaci Zamościa, historii, literatury, architektury, którzy chętnie przedstawią Wam niezwykle ciekawe historie, legendy, opowieści…Zdecydowanie warto pójść do Muzeum !

Zamość – Idealne Miasto harmonii i piękna

ratusz katedra z lotu Zamość, a w nim także Rynek Wielki to doskonały przykład renesansowej harmonii i piękna, jego wymiary o proporcjach 100 na 100 metrów to idealny kwadrat. Dziś przewodnik                                  (https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746) po Zamościu  proponuje szczególne atrakcje, jeszcze bardziej estetyczne zwiedzanie Perły Renesansu, zaczerpniemy ze źródeł jej powstania.  Przy rynku, według projektu Bernardo Morando zostały usytuowane podcieniowe kamieniczki, to właśnie nasze perły – początkowo drewniane, a następnie m. in. na skutek licznych pożarów zamienione na  murowane, a budowane wg. wzoru kamienicy samego hetmana Zamoyskiego. W pierzei północnej usytuowano główną budowlę Rynku Wielkiego, największy i najpiękniejszy klejnot – ratusz, początkowo niższy i mniej reprezentacyjny  – jednakże podwyższony i upiększany na przestrzeni wieków. Jeżeli mówimy o pięknie to ostatnio zgłębiałem ten temat :-), natrafiłem na definicję „piękna” według Leona Battisty Albertiego, który był Mistrzem Bernardo Morando. Piękno zatem jest „harmonią wszystkich części dostosowanych do siebie tak, że nie można nic dodać ani zmienić nie psując całości”
Włoski architekt Idealnego Miasta przy jego założeniu czerpał wzory z żyjącego ponad wiek wcześniej L.B. Albertiego, jak sami zaplanował je tak, że „nie można nic dodać ani zmienić nie psując całości”
Znamy również odniesienia hetmańskiego grodu do ciała ludzkiego ( jeśli nie …to zapraszam na wycieczkę po Zamościu 🙂 ) a co na ten temat mówili ulubieni autorzy samego Jana Zamoyskiego, których dzieła zgłębiał przez całe życie a wiemy jak ogromny miał wpływ na budowę swojego miasta miał ten wielki człowiek epoki Renesansu.
Cyceron: „W ciele nazywa się pięknem jakaś odpowiednia postać członków w połączeniu z pewną przyjemnością barwy  „apta figura membrorum cum coloris quadam suavitate”. Definicja tą  rozszerzono na piękno wzrokowe wszystkich rzeczy, na piękno dźwiękowe w muzyce, na piękno myśli w literaturze… i nawet na piękno transcendentalne, zwłaszcza piękno duszy.
I na koniec przejmująca definicja piękna ulubionego autora Fundatora Zamościa  Św. Augustyna : „Piękno bowiem, które przez dusze artystów spływa ku ich rękom, pochodzi od owej piękności, która ponad duszami jest i ku której dniem i nocą wzdycha dusza moja. Sprawcy i miłośnicy piękności materialnych stamtąd czerpią miarę, według której je oceniają”.

Wnioski na temat idei powstania Zamościa wysuwają się same.

Święto Niepodległości w Zamościu – Maurycy Zamoyski

przemawia zamoyski z tyłu

Dziś na Rynku Wielki w Zamościu miały miejsce uroczystości z okazji 95 rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości. Wspaniałe, okolicznościowe przemówienie wygłosił prezydent Zamościa Marcin Zamoyski, wnuk XIV Ordynata Maurycego Zamoyskiego, postaci wyjątkowo zasłużonej dla przywrócenia wolności w Rzeczypospoliej po okresie czarnej nocy zaborów. Według wielu historyków Maurycy Zamoyski uważany jest za czwartą osobę po Piłsudskim, Dmowskim i Paderwskim w okresie Wielkiej Wojny oraz okresu kształtowania granic niepodległej Polski do roku 1921, mający ogromny wpływ w walce o wolność. Współtworzył on armię polską we Francji pod dowództwem gen. Józefa Hallera, zastawił Ordynacje Zamojską ! aby uzsykać broń na wojnę polsko-bolszewicką, w dużej mierze finansował działania Romana Dmowskiego, był obok Ignacego Paderwskiego głównym rzecznikiem sprawy polskiej na Zachodzie, a działania dyplomatyczne miały ogromne znaczenie i wpływ w walce o odzyskanie niepodległości. Może razić, że osoba prowadząca uroczystości przed ratuszem wśród kilkunastu osób, które wpłynęły na przywrócenie wolności nie wymieniła tego bardzo poważnego kandydata na stanowisko Prezydenta Polski I Rzeczypospolitej ( nie przeszedł w wyniku obaw Wincenetgo Witosa i PSLu – juz w tym czasie PSL nie mial wyczucia)

kawalaerztska ok

W uroczystościach na Rynku Wielkim W Padwie Pólnocy brali udział weterani wojenni, kawalerzyści i ułani, żołnierze garnizonu zamojskiego, uczniowie, mieszkańcy Hetmańskiego Grodu. Podczas manifestacji patriotycznyej oddane zostały salwy honorowe, kwiaty złożyli przedstawiciele władz miasta, Armii Krajowej, Batalionów, Chłopskich, Wołyniaków, Sybiraków, Osób Represjonowanych w czasie stanu wojennego, harcerze, przedstawiciele zamojskich szkół (…) W zamojskiej katedrze odbyła się msza święta w intencji Ojczyzny. Przewodnik Zamość serdecznie zaprasza do Hetmańskiego Grodu, kontatkt – www.PrzewodnikZamosc.pl, także jesienią i zimą, mamy wspaniałe trasy pod dachem 🙂 , muzea i zabytkowe kościoły pamiętające czasy założyciela Idealnego Miasta – Jana Zamoyskiego