Archiwa tagu: Jan Zamoyski Zamosc

Amicus Muzeum Zamość

grupa amics

Przewodnicy i przyjaciele Zamościa

Wczoraj w Muzeum Zamojskim odbyła się  uroczystość Amicus Muzeum, z tej okazji zostały wręczone nagrody dla największych przyjaciół naszego Muzeum. Miałem wielki zaszczyt otrzymać główną nagrodę, również tu na stronie Przewodnik Zamość jeszcze raz dziękuję za to wyróżnienie. Tematem spotkania była również wystawa poświęcona hetmanowi Janowi Zamoyskiemu, przypomniałem zatem, że pierwszym przedsiębiorcą, biznesmenem w dawnej jeszcze Rzeczypospolitej był założyciel Zamościa. Hetman wybudował Zamość, Tomaszów , a także kilka miast na terenie obecnej Ukrainy.  Kanclerz założył także Akademię Zamojską, gdzie kształciło się wielu Polaków i młodych ludzi innej narodowości czy Ordynację Zamojską, czyli niepodzielny majątek, którego nie można było uszczuplać a jedynie powiększać. Jan ze Skokówki to także człowiek, który już w epoce renesansu doskonale potrafił zastosować promocje i reklamę, wiedział jak postępować, z kim rozmawiać, gdzie uzyskać wsparcie dla swoich wielkich inwestycji. Nagrody i wyróżnienia Amicus Muzeum otrzymali również kol. Maria Puźniak, Andrzej Pogudz, Dominika Lipska – serdecznie gratuluję, dzięki Wam Moi Drodzy Zamość jest bardziej znany i lubiany.

z prezydentem 2

Zdjęcie z prezydentem Zamościa Andrzejem Wnukiem i dyrektorem Muzeum Andrzejem Urbańskim 

Kolega Mirek Bańkowski z Arsenału przedstawił historię wielkich zwycięstw Jana Zamoyskiego. Mówił o wyprawach na Moskwę w latach 1579 – 1582 , bitwach o Inflanty, Mołdawię i Wołoszczyznę. Największym zwycięstwem była oczywiście bitwa pod Byczyną ( 1588), gdzie pokonał wielkiego księcia austriackiego Maksymiliana Habsburga, którego następnie wziął do niewoli i przetrzymywał w Zamościu i Krasnymstawie. Wiele obrazów, map, starych książek i innych eksponatów możemy zobaczyć na I pietrze, gdzie znajduje się czasowa ekspozycja o Zwycięstwach hetmana Jana Zamoyskiego. Ekspozycja ta czynna jest jedynie do marca br !. Zapraszam zatem Wszystkich zainteresowanych w najbliższy wtorek 10.02.16 r. o godz. 14 lub 16 tej do Muzeum. Chętnie opowiem o życiu, zwycięstwach i Zamościu Jana Zamoyskiego cena super promocyjna , zgłoszenia na telefon 509 33 89 39 lub mail przewodnikzamosc@gmail.com

2 z dyrekt ok

Z dyrektorem Muzeum Zamojskiego Andrzejem Urbańskim

Na koniec czekała na nas herbata, kawa, a także pyszne pączki, w końcu był to Tłusty Czwartek. Wczorajsze spotkanie to także doskonała okazja do przewodnickich rozmów, planów na zbliżający się sezon turystyczny a nawet wypicia lampki dobrego, białego  wina.zbankowskim sz

Z kol. Mirosławem Bańkowskim, głównie pracuje w Arsenale ale i kanclerz Jan Zamoyski jest mu bliski. Należy podkreślić, że to właśnie Mirek jest głównym twórcą czasowej wystawy o założycielu naszego miasta/

1 grupa muzeu 4

Światło w Katedrze

SAM_2431Punktem obowiązkowym zwiedzania Zamościa jest zamojska  katedra. Wybudowana pod koniec XVI wieku przez wielkiego kanclerza Jana Zamoyskiego. Zarówno kiedyś jak i za  naszych czasów wprawia w zachwyt każdego kto zna się na pięknie.

Dziś, przy pomocy naszego Deloreana z „Powrotu do Przyszłości” przenosimy się do miasta idealnego u progu jego istnienia…

Architektem świątyni podobnie jak i miasta  był Bernardo Morando, bliski współpracownik i przyjaciel Jana Zamoyskiego, Bardzo ważną rolę w tym pięknym kościele pełni światło, które w sposób perfekcyjny podkreśla rytmikę wnętrza. Gdy wejdziemy do katedry zwróćmy uwagę na rozglifienie okien, w kaplicach od strony południowej rozszerzają się one bardziej niż na stronie północnej. Architektowi zależało na tym aby przed południem szczególnie mocno oświetlić wnętrze, gdyż wówczas odbywały się nabożeństwa .

Światło górne, po pięć ukrytych okien po prawej i po lewej stronie efektownie oświetla sklepienie, arkady naw, dekoracje. Możemy także odczytać sentencję pod sklepieniem, którą kazał umieścić kanclerz „Domina Mea Virgo Deigenitrix In Coelum Asmpta est” Pani moja Bogurodzica Dziewica do nieba z ciałem wzięta jest” słowa przypisywane Św. Tomaszowi Apostołowi ( jedno z  wezwań świątyni)

Światło boczne wpada do środka przez okna kaplic i oświetla je oczywiście szczególnie od strony południowej, docierając w dolne rejony nawy głównej.

 Światło w ołtarzu głównym oświetla prezbiterium, ołtarz główny. Szczególną rolę pełni, tak jak dawniej podczas odprawiania porannych mszy świętych. W tym miejscu należy nawiązać do pierwszego wezwania katedry Zmartwychwstania Pańskiego, przecież to podczas rezurekcji, czyli wcześnie rano, w Wielką Niedzielę odprawiano – jednocześnie – msze święta odpustowa. Przy sprzyjającej pogodzie promienie wschodzącego słońca oświetlały celebransa, dodając mu ważności i piękna. Efekty świetlne uzyskane zostały dzięki geniuszowi Moranda.  Światło ożywia wnętrze dodaje dynamizmu , ekspresji i daje nam duże pole do wyobraźni.

Zamość – Miasto Idealne – Spotkanie – 15 sierpnia 2015r, godz. 8.45

Zapraszam serdecznie na Spotkanie – Wycieczkę po Zamościu, w sobotę 15 sierpnia o godz. 8.45 przed Starą Bramą Lwowską  – szczegóły znajdziemy pod tym linkiem https://www.facebook.com/events/723631931096429. Tematem będzie Zamość – Miasto Idealne epoki renesansu – gród piękny, harmonijny, kompletny, doskonale nadający się do życia mieszkańców. Zamość to miasto wyjątkowe  nie tylko w Polsce lecz i w Europie warto zatem wybrać się na jego zwiedzanie.

pomni chcmura pz

Na zdjęciu założyciel miasta.

Zamość powstał pod koniec XVI wieku z fundacji hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, jako miasto prywatne. Aby hetmański gród mógł zaistnieć jego fundator musiał zorganizować wszystkie niezbędne elementy: ekonomiczne, społeczne, techniczne, finansowe czy polityczne, zgromadzić specjalistów z odpowiednimi kwalifikacjami, uczynć miasto atrakcyjne dla jego przyszłych mieszkańców oraz nad wszystkim mieć pieczę. Niezbędne było wsparcie króla, czy innych możnych w kraju i za granicą a nawet samego papieża. Znaczną przeszkodą było to, że hetman Zamoyski zajęty był w tym czasie sprawami publicznymi, wojskowymi, gdyż na początku budowy Zamościa trwały kampanie wojenne przeciwko Moskwie, a później na innych frontach., Niezwykle istotne było zatem to, że fundator potrafił zaprosić do realizacji dziełą swojego życia odpowiednich ludzi…

 

Spotkanie i wycieczka po Zamościu: „Śladami Jana Zamoyskiego”

SAM_8365Zapraszam serdecznie w sobotę 25 kwietnia 2015r. w samo południe na Przywitanie Wiosny – „Śladami Jana Zamoyskiego” https://www.facebook.com/events/683548968439576/?ref=1 (szczegóły) – Spotkanie i Wycieczkę po Zamościu, którego założycielem, fundatorem, w dużym stopniu ideowym twórcą był hetman Zamoyski. Czas wycieczki ok. 3 ha. BARDZO WAŻNE: oprócz zapisu na fb proszę o przesłanie na PrzewodnikZamosc@gmail.com zgłoszenia udziału w wycieczce.

Program Wycieczki:
1. Stare Bramy miejskie: Lwowska, Szczebrzeska, Lubelska,
2. Mury Obronne, bastiony,
3. Rynek Wielki, Solny i Wodny,
4. Muzeum Zamojskie – sala Jana Sariusza Zamoyskiego oraz inne związane z jego rodem, ( wstęp 5,- zł/osoba )
5. Akademia Zamojska, rola założyciela.
6. Pomnik i Pałac Zamoyskich,
7. Katedra, wpływ ideowy I Ordynata,
8. Ordynacja Zamojska,
9. Koncepcja miasta idealnego,
10. Życie osobiste oraz publiczne Jana Sariusza.
hetm i katedra
Spotykamy się na Rynku Wielkim w dniu 25.04.15r. przed schodami ratusza i pójdziemy razem uliczkami i zaułkami hetmańskiego grodu. Razem zwiedzamy Zamość, jest także niespodzianka, w wyniku uzgodnień z księdzem Proboszczem wejdziemy do krypt katedry, pomodlimy się przed trumną hetmana Jana Zamoyskiego i staniemy przed grobami pozostałych XV Ordynatów, ich żon, profesorów Akademii, księży kolegiaty. Wynagrodzenie za tą Pierwszą Wycieczkę – gratis :-). Jeszcze raz zapraszam, można poinformować Znajomych. Zapraszam serdecznie – Przewodnik Zamość.

Do Zamościa nie tylko z wycieczką

ratuysz ormianskie chmury

Na zdjęciu po prawej stronie ratusza widzimy kamienice Ormiańskie

Hetman  Jan Zamoyski miał wielki szacunek dla przedstawicieli innych narodów, czy religii, sam głęboko wierzący katolik początkowo planował osiedlanie się w Zamościu jedynie swoich współwyznawców,  zmienił jednak zdanie z uwagi na małą liczbę napływających osadników. I Ordynat zezwolił na na osiedlanie się Ormian na mocy dokumentu z kwietnia 1585 roku, Najpiękniejsze kamienice przy ulicy Ormiańskiej zostały wybudowane właśnie przez tych bogatych kupców ze wschodu. Ormianie uzyskali także zgodę na budowę swojego kościoła, który przetrwał do początków XIX wieku, a obecnie znajduje się w tym miejscu komfortowy hotel Renesans

Następnie pozwolenie ( na podstawie specjalnego dokumentu z 26 lutego 1588 r) na osiedlanie w Zamościu uzyskali Żydzi Sefardyjscy,  pochodzący z południa Europy, Włoch, Hiszpanii skąd zostali przegonieni. Zajmowali się oni przede wszystkim handlem drogimi towarami czy intratnym rzemiosłem. Dawna dzielnica żydowska to Rynek Solny, ulica Pereca i okolice synagogi. Na budowę tej pięknej świątyni wybudowanej w stylu renesansowym, która przetrwała do naszych czasów zezwolił Zamoyski.

Grekom specjalny przywilej Jan Zamoyski wydał rok później w styczniu 1589 r., oni także posiadali swoją świątynie, obecnie jest to kościół Świętego Mikołaja. Jedna z kamienic przy Rynku Wielkim, w pierzei południowej została wybudowana i przed wiekami należała do Greka Manuela Masapete.

Jako przewodnik po Zamościu przypominam, że w hetmańskim grodzie mieszkali także przedstawiciele wielu innych narodów, miedzy innymi Włosi, Szkoci, Holendrzy, Rusini, Niemcy, czy też osadnicy pochodzący z wielu polskich miast. Widzimy zatem, że do Perły Renesansu warto wybrać się nie tylko na wycieczkę ale także na stałe 🙂 chociaż wycieczkę również warto zorganizować i skontaktować się z przewodnikiem, tu szczegóły: https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746 Zapraszam 

Warto zwiedzać Muzeum Zamojskie.

ratusz ormia połkolePrzed nami ratusz widziany z podcieni, a po prawej stronie  możemy dostrzec Muzeum Zamojskie, które zajmuje najpiękniejsze zamojskie kamienice, czyli ormiańskie. Zbliża się Boże Narodzenie, wielu Zamościan, którzy aktualnie przebywają, pracują,  mieszkają ( nie ze swojej winy) poza Perłą Renesansu pojawi się w swym rodzinnym, ukochanym, mam nadzieję mieście. O tej porze roku  warto zwiedzać Zamość we wnętrzach, jako przewodnik proponuję dziś jedno z najciekawszych miejsc.

W Muzeum czeka na Ciebie wiele wspaniałych eksponatów, starych ksiąg, obrazów, broni, strojów, mebli.… Tuż po wejściu, na parterze znajduje się najważniejsza, moim zdaniem sala – poświęcona  hetmanowi i kanclerzowi wielkiemu kronnemu Obojga Rzeczypospolitej Janowi Saryuszowi Zamoyskiemu. Poznamy tu młodość, wiek dojrzały i ostatnie lata zycia założyciela Zamościa, zobaczymy portrety przedstawiające monarchów w czasie panowania których przyszło Mu żyć. Najświętniejszy dla niego okres to oczywiście rządy Stefana Batorego, gdy Zamoyski był drugą osobą w państwie. Po śmierci tego wielkiego, polskiego króla, nasz bohater długo zastanawiał się czy nie objąć rządów na Wawelu, wiele wskazuje na to, że główną przyczyną poniechania tych planów okazała się tzw. „sprawa Zborowskich”, o której opowiem podczas wycieczek :).

.Zamoyski byczyna

Na obrazie hetman Jan Zamoyski, w chwili największego tryumfu ( wiecej w Muzeum)

W sali tej możemy także podziwiać hetmański gród – na panoramicznej  makiecie zobaczymy między innymi  katedrę, ratusz, pałac,  gmach Akademii, kościoły czy mury otaczające i broniące miasto z każdej strony. Jednakże  aktualnie i w rzeczywistości, po ostatniej rekonstrukcji i renowacji –  bastionów, murów jest niewiele mniej niż przed wiekami. W innych komnatach muzeum na I i II piętrze  zgromadzono wiele pamiątek, dokumentów etc, które mówia o wielkiej przeszłości miasta i jego mieszkańców. Poznamy losy Ordynatów zamojskich i innych osób, które szczególnie przyczyniły się dla rozkwitu Miasta Idealnego. W Muzeum pracują prawdziwi pasjonaci Zamościa, historii, literatury, architektury, którzy chętnie przedstawią Wam niezwykle ciekawe historie, legendy, opowieści…Zdecydowanie warto pójść do Muzeum !

Przy zwiedzaniu Zamościa przejdźmy pod bramę ( lubelską) !

bramam lubeska od akademicjiejJako przewodnika po Zamościu szczególnie interesuje mnie osoba założyciela naszego miasta Jana Zamoyskiego. Ilości wspaniałych Dzieł, których dokonał podczas podczas swojego życia sam Zamoyski można by przypisać wielu osobom. To hetman i kanclerz, doskonały dowódca, twórca Ordynacji, założyciel Zamościa, Tomaszowa i kilku innych miast, budowniczy Kolegiaty,  Akademii… O jego wielkości zdawali sobie sprawę żyjący w XVI wieku Polacy, w czasie uroczystości żałobnych kaznodzieja Władysława IV Fabian Birkowski mówił „Takiego tedy męża straciłaś Ojczyzno moja na jakiego rychło się nie zdobędziesz” 

Dziś napiszę o wielkim patriotyzmie, miłości do Ojczyzny Jana Zamoyskiego, o czym świadczy inskrypcja w języku łacińskim, którą nakazał umieścić nad stara bramą lubelska – na zdjęciu warto przy zwiedzaniu Zamościa zawitać i tutaj. Dla podkreślenia wagi sentencji celowo użyte zostały wielkie litery ):   SALVE MATER ALMA POLONIA (…) co w tłumaczeniu na język polski oznacza:

„Witaj Życiodajna Matko Polsko! My Ciebie nie tylko murami lecz także wylaniem krwi naszej być winniśmy bronić. O Gwiazdo Wolności i  Szlachetności Polsko witaj. Jan z Zamościa Kanclerz Wielki Królestwa Polskiego i Hetman z własnych funduszów wystawił”.

Hetman nigdy własnego zdrowia i życia dla Rzeczypospolitej nie żałował, wiele trudów i ran podczas  wypraw  wojennych poniósł.

Zamość – Idealne Miasto harmonii i piękna

ratusz katedra z lotu Zamość, a w nim także Rynek Wielki to doskonały przykład renesansowej harmonii i piękna, jego wymiary o proporcjach 100 na 100 metrów to idealny kwadrat. Dziś przewodnik                                  (https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746) po Zamościu  proponuje szczególne atrakcje, jeszcze bardziej estetyczne zwiedzanie Perły Renesansu, zaczerpniemy ze źródeł jej powstania.  Przy rynku, według projektu Bernardo Morando zostały usytuowane podcieniowe kamieniczki, to właśnie nasze perły – początkowo drewniane, a następnie m. in. na skutek licznych pożarów zamienione na  murowane, a budowane wg. wzoru kamienicy samego hetmana Zamoyskiego. W pierzei północnej usytuowano główną budowlę Rynku Wielkiego, największy i najpiękniejszy klejnot – ratusz, początkowo niższy i mniej reprezentacyjny  – jednakże podwyższony i upiększany na przestrzeni wieków. Jeżeli mówimy o pięknie to ostatnio zgłębiałem ten temat :-), natrafiłem na definicję „piękna” według Leona Battisty Albertiego, który był Mistrzem Bernardo Morando. Piękno zatem jest „harmonią wszystkich części dostosowanych do siebie tak, że nie można nic dodać ani zmienić nie psując całości”
Włoski architekt Idealnego Miasta przy jego założeniu czerpał wzory z żyjącego ponad wiek wcześniej L.B. Albertiego, jak sami zaplanował je tak, że „nie można nic dodać ani zmienić nie psując całości”
Znamy również odniesienia hetmańskiego grodu do ciała ludzkiego ( jeśli nie …to zapraszam na wycieczkę po Zamościu 🙂 ) a co na ten temat mówili ulubieni autorzy samego Jana Zamoyskiego, których dzieła zgłębiał przez całe życie a wiemy jak ogromny miał wpływ na budowę swojego miasta miał ten wielki człowiek epoki Renesansu.
Cyceron: „W ciele nazywa się pięknem jakaś odpowiednia postać członków w połączeniu z pewną przyjemnością barwy  „apta figura membrorum cum coloris quadam suavitate”. Definicja tą  rozszerzono na piękno wzrokowe wszystkich rzeczy, na piękno dźwiękowe w muzyce, na piękno myśli w literaturze… i nawet na piękno transcendentalne, zwłaszcza piękno duszy.
I na koniec przejmująca definicja piękna ulubionego autora Fundatora Zamościa  Św. Augustyna : „Piękno bowiem, które przez dusze artystów spływa ku ich rękom, pochodzi od owej piękności, która ponad duszami jest i ku której dniem i nocą wzdycha dusza moja. Sprawcy i miłośnicy piękności materialnych stamtąd czerpią miarę, według której je oceniają”.

Wnioski na temat idei powstania Zamościa wysuwają się same.

Urywki z życia Jana Zamoyskiego

pomnik zamo z grodziejNa  mojej stronie https://www.facebook.com/PrzewodnikZamosc ma miejsce pewna zabawa – nawiązanie daną liczbą polubień do roku w historii Zamościa, Zamoyskich, niedawno ta liczba przekroczyła 1600 – zapraszam na Przewodnika Zamość na fb i do polubienia tej strony.

  Druga połowa wieku XVI, dzieciństwo i młode lata Jana ze Skokówki,  nauka w Paryżu i w Strasburgu, następnie studia na słynnym w całej wówczas Europie Uniwersytecie Padewskim i zaszczytne tam stanowisko rektora. Następnie, w połowie lat sześćdziesiątych powrót do Ojczyzny z tytułem doktora Obojga Praw i listem polecającym Senatu Weneckiego do króla Zygmunta Augusta, a tu służba w Archiwum Królewskim i już mamy rok 1570  i bajeczna wprost kariera stoi przez  otworem … Historia Trybuna Szlacheckiego wielka, wręcz decydująca rola w pierwszych wolnych elekcjach.
 W 1577 ślub w Warszawie w willi Królowej Anny Jagiellonki z piękną i młoda Księżniczką Krystyną, która niestety długo nie pożyła.  Dwa miesiące później w dniu 1 marca 1579 stanowisko Kanclerza Wielkiego Koronnego,  6 sierpnia1581 funkcja Hetmana, dwa lata później ślub na Wawelu z Księżniczką Gryzeldą Batorówną i już za kilka lat  w 1587 rozpocznie się budowa Kolegiaty.. A.D. 1595 15 marca Jan Zamoyski otwiera Akademię Zamojską ,na której m.in. wykładano prawo rzymskie i polskie oraz kanoniczne, teologie, elokwencję i krasomówstwo, filozofię, medycynę to było bardzo gruntowne kształcenie człowieka, studia w Zamojskim Hippeum zapewniały wówczas przyszłość. Mamy rok 1601 Hetman Jan zbliża się do kresu życia, toczy się jedna o ostatnich bitew, z których zawsze wychodził obronną ręką, tym razem wszystko sprzysięga się przeciw niemu, wydaje się że będzie musiał ustąpić pokonany, jego żołnierze są zniechęceni, zupełnie brak im woli walki. Zamoyski widząc to… Przewodnik po Zamościu zaprasza serdecznie  na zwiedzanie Perły Renesansu. https://przewodnikzamosc.pl/?page_id=746

Na koniec pytanie kiedy i gdzie ( dokładnie )  umarł Jan Zamoyski ?

 

Jan Paweł II – Jan Zamoyski – Katedra w Zamościu

katedra łądneJuż u początków istnienia Zamościa kolegiata spełniała niezwykle istotne funkcje, była główną świątynią rodu Zamoyskich, przed ołtarzem Ordynaci składali przysięgę na wierność statutów Ordynacji, tutaj odbywały się najważniejsze nabożeństwa. W podziemiach katedry spoczywają osoby najbardziej zasłużone – na przestrzeni dziejów – dla miasta arkad, na czele z Ordynatami i łącznie z Kanclerzem i Hetmanem Wielkim Koronnym Janem Zamoyskim. Za jego życia kolegiata nie została wykończona, jednak kilka lat przed jego śmiercią miało miejsce erygowanie parafii kolegiackiej oraz odbyło się pierwsze nabożeństwo. Katedra to w istocie mały Zamość, jego piętnastokrotne pomniejszenie, znajdziemy w niej także wiele innych odniesień. Warto również zauważyć, że drogą z pałacu do katedry ( którą widzimy na zdjęciu_ – jeśli tylko przebywał w Zamościu – codziennie do świątyni na mszę św. zmierzał, a tu  widzimy go na pomniku hetman Zamoyski.                                                                                                                          hetm i katedraFundator tej świątyni bardzo pragnął by stałą stała się ona katedrą, jednakże  – tak to można określić – dopiero Bł. Jan Paweł II spełnił to pragnienie po 387 latach od śmierci kanclerza. Pomnik naszego Ojca Świętego stoi przed katedrą podczas zwiedzania Zamościa będziemy mieli okazję go zobaczyć….